Filharmonia Podkarpacka zaprasza - Dvořák, Schumann, Karłowicz

AB 28 listopada 2025r., piątek, godz. 19:00
SALA KONCERTOWA FILHARMONII PODKARPACKIEJ

ORKIESTRA SYMFONICZNA FILHARMONII PODKARPACKIEJ
JIŘÍ PETRDLÍK – dyrygent
TOMASZ STRAHL – wiolonczela

W programie:
A. Dvořák – Wariacje symfoniczne op.78
R. Schumann – Koncert wiolonczelowy a-moll op. 129
M. Karłowicz – Symfonia e – moll „Odrodzenie” op.7

Antonín Dvořák (1841-1904) jako główny temat swoich Wariacji symfonicznych op. 78 wykorzystał melodię własnej pieśni The Fiddler (Skrzypek). Utwór składa się z tematu, 27 wariacji oraz efektownego finału w formie fugata. Na szczególną uwagę zasługuje zastosowanie nietypowych struktur metrycznych oraz pomysłowe wprowadzenie kwarty lidyjskiej. Dvořák był obecny na prawykonaniu, które odbyło się w 1887 roku w Wiedniu. Wśród słuchaczy znalazł się również Johannes Brahms. Dvořák wspominał później: “Utwór został wykonany znakomicie, a sala zareagowała gromkimi brawami. W uznaniu dla moich wariacji Brahms podarował mi wspaniałą cygaretkę.”.

Koncert wiolonczelowy a-moll op. 129 Roberta Schumanna (1810-1856) należy do ścisłej czołówki utworów swojego gatunku. Obok znakomitego Koncertu fortepianowego a-moll jest także jednym z najpopularniejszych dzieł Schumanna w dziedzinie muzyki koncertowej. Już od pierwszych dźwięków słychać pełną swobodę, z jaką kompozytor pisał ten utwór – w końcu sam w młodości grywał na wiolonczeli. Dzieło zachwyca znakomitym wykorzystaniem całej skali instrumentu: zarówno głębokich, niskich rejestrów, jak i jasnej, śpiewnej kantylenty. Całość dopełniają elementy wirtuozowskie, doskonale wpisane w ekspresyjny charakter utworu. 

Symfonia e-moll „Odrodzenie” op. 7 Mieczysława Karłowicza (1876-1909) stanowi istotny pomost między akademicką twórczością kompozytora a jego w pełni dojrzałymi dziełami. Karłowicz ukończył Symfonię w 1902 roku. Interesujące jest jego podejście do programowości utworu. Kompozytor stroni od bezpośredniej ilustracyjności – słowo służy mu raczej do pogłębienia emocjonalnego przekazu dzieła, niż do opisu konkretnych zdarzeń. Symfonia “Odrodzenie” emanuje uczuciami takimi jak odrętwienie duszy, fatalizm życiowej wędrówki, niespełniona miłość czy ślepa namiętność skazana na klęskę.

JIŘÍ PETRDLÍK /1977/ jest uznawany za jednego z najbardziej uznawanych europejskich dyrygentów swojego pokolenia. Studiował grę na fortepianie, puzonie i dyrygenturę (1995-2000 w Konserwatorium w Pradze, 2000-2005 w Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze) u prof. Miroslava Košlera, prof. Miriam Němcovej, prof. Jiří Bělohlávka, prof. Radomila Eliški, prof. Františka Vajnara, prof.Tomáša Koutníka i innych. Ukończył studia w klasie mistrzowskiej głównego dyrygenta orkiestry Filharmonii w Nowym Jorku prof. Kurta Masura we Wrocławiu i głównego dyrygenta Filharmonii BBC prof. Jiří Bělohlávka.

W latach 2002-2009 był stałym dyrygentem Teatru Narodowego w Brnie i dyrektorem muzycznym Teatru Miejskiego w Brnie. Od 2004 r. jest zatrudniony jako stały dyrygent w Teatrze im. J. K. Tylta w Pilźnie. Petrdlík regularnie współpracuje gościnnie z prestiżowymi międzynarodowymi scenami operowymi (np. W Mesynie, Tuluzie, Warszawie, Północnym Teksasie, Pradze, Szegedzie, Kairze, Aleksandrii itp.).
W dziedzinie muzyki symfonicznej Jiří Petrdlík dyryguje czołowymi orkiestrami czeskimi i zagranicznymi (Praska Orkiestra Symfoniczna, Czeskie Radio SO, Czeskie Narodowe SO, Filharmonia Janáček w Ostrawie, Morawska Filharmonia w Ołomuńcu, Północnoczeska Filharmonia w Teplicach, Wrocławska Filharmonia, Orkiestra Filharmonii Śląskiej w Katowicach, Orkiestra MTM w Warszawie, KSO w Toronto, Iwasaki Philharmonic ao) i regularnie pojawia się jako gość na różnych festiwali muzycznych w Europie, Japonii, Chinach, Kanadzie i USA. Od sezonu 2010/11 z powodzeniem rozwija bogatą współpracę artystyczną z Kairską Orkiestrą Symfoniczną, gdzie został mianowany Dyrektorem Artystycznym Generalnym i Głównym Dyrygentem w latach 2011-15.. W sezonie 2014/15 Petrdlík został zaproszony do Alte Oper w Frankfurcie, a w sezonie 2015/16 był gościnnym dyrygentem w Wiener Musikverein. Od tego czasu rozwijał bogatą współpracę artystyczną jako stały dyrygent gościnny Orkiestry Filharmonii Podkarpackiej w Rzeszowie. Od roku 2015 Petrdlík regularnie organizuje prestiżowe noworoczne trasy koncertowe w Chinach z wybitnymi europejskimi orkiestrami.

Petrdlík prowadził także szeroką działalność jako chórmistrz (od 2009 r. Dyrektor artystyczny praskiego chóru mieszanego), muzykolog (Uniwersytet Karola w Pradze) – zdobył tytuł doktora), wydawca i pedagog (kierownik wydziału dyrygentury Konserwatorium im. Jaroslava Ježka w Pradze) i z powodzeniem wziął udział w kilku konkursach (np. w konkursach: Prague Cantat, American Opera Competition, D. Flick Conductor Competition London). Jest przewodniczącym Jury Konkursu „Praga Kantat” i Towarzystwa Fibicha, a od 2017 r. Został dyrektorem unikalnego w skali światowej festiwalu melodramatu koncertowego „Melodramfest” i głównym dyrygentem międzynarodowej orkiestry Carpathia. Od sezonu 2020/21 jestem dyrektorem artystycznym zespołu opery w Teatrze im. J. K. Tyla Plzeň.
Szeroki repertuar Petrdlíka zawiera kompozycje różnych gatunków muzycznych, stylów i okresów. W dziedzinie dyskografii Petrdlík często zwraca uwagę na rzadko pojawiające się tytuły (np. Ezio Glucka – światowa premiera praskiej wersji opery Beethovena – Habsburskich kantat, Foerster – Glagolitic Mass, Fibich – Missa brevis, Prokofieva – Eugeniusz Oniegin, Arend – Astral Travels i in.)

Prof. dr hab. TOMASZ STRAHL
Jeden z najwybitniejszych polskich wiolonczelistów. Akademię Muzyczną im. Fryderyka Chopina w Warszawie ukończył w roku 1989 w klasie prof. Kazimierza Michalika. Jako stypendysta Rządu Austriackiego odbył roczne studium podyplomowe w Hochschule für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu u Tobiasa Kühne.
Laureat konkursów ogólnopolskich i międzynarodowych, m.in. I nagrody na V Międzynarodowym Konkursie Muzycznym im. Nicanora Zabalety w San Sebastian w Hiszpanii (1991). Otrzymał również nagrodę-stypendium Polsko-Japońskiej Fundacji JESC w roku 1994. Wśród mistrzów batuty, z którymi artysta miał okazję współpracować, znajdują się m.in.: Andrzej Boreyko, Jan Krenz, Henryk Czyż, Philippe Entremont, Jerzy Maksymiuk, Antoni Wit, Wojciech Michniewski, Tomasz Bugaj, Marcin Nałęcz-Niesiołowski, Krzysztof Penderecki, Jerzy Salwarowski. Od wielu lat prowadzi ożywioną działalność koncertową występując z takimi orkiestrami, jak: Sinfonietta Cracovia, Sinfonia Varsovia, NOSPR, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej, Orkiestra Aukso, Filharmonia Sofijska, Orquestra Sinfônica Municipal São Paulo (Brazylia) i in.

Tomasz Strahl występował m.in. w Schauspielhaus (Berlin), Brucknersaal (Linz), St. John’s Smith Square (Londyn), Art Center (Tel Awiw), Toppan Hall (Tokio), Auditori (Barcelona), Sali im. Glinki w Sankt Peterburgu, w Teatrze Wielkim w Warszawie oraz w Filharmonii Narodowej. Odbył liczne tournée po Japonii, Kanadzie, Hiszpanii. Ważnym wydarzeniem dla artysty było wykonanie Koncertu wiolonczelowego Witolda Lutosławskiego, w obecności kompozytora, pod dyrekcją Mirosława Jacka Błaszczyka (1993). W 2005 roku Tomasz Strahl zaprezentował polskie prawykonanie II Koncertu wiolonczelowego Piotra Mossa na festiwalu Prawykonania (2005) z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, z którą w 2006 roku zarejestrował odnaleziony Koncert Zygmunta Stojowskiego. Dokonał wielu nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia i Telewizji Polskiej, a także dla CBC Radio w Kanadzie. Dyskografia artysty obejmuje nagrania dla Pony Canyon, CD Accord, Pavane Records, Gema Stereo, Polmusic, Acte Préalable oraz Sony Classics. Był trzykrotnie nominowany do nagrody „Fryderyk”, a w 2003 roku został jej laureatem.

Jest Profesorem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Prowadzi także kursy mistrzowskie w Polsce, Holandii, Finlandii, Niemczech, Japonii i Ameryce Południowej. Zasiada w jury wielu krajowych i międzynarodowych konkursów wiolonczelowych. Od roku 2012 bierze udział w promocji Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina pod redakcją prof. Jana Ekiera, koncertując z utworami na fortepian i wiolonczelę w największych ośrodkach europejskich. Efektem współpracy artysty z Wydaniem Narodowym jest również nagranie płyty z utworami kameralnymi Fryderyka Chopina (DUX), która otrzymała nagrody fonograficzne takich czasopism muzycznych jak „Scherzo” i „Pizzicato” oraz nominację do nagrody „Fryderyk”. Jest laureatem szeregu odznaczeń państwowych: w 2002 roku został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi; w 2009 i 2017 roku otrzymał nagrodę I stopnia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za osiągnięcia artystyczne i dydaktyczne, w roku 2010 Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, a w roku 2021 Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Rok 2019 przyniósł mu nagrodę „Fryderyka” w kategorii Album Roku Muzyka Symfoniczna i Koncertująca. W 2020 roku otrzymał kolejną nagrodę „Fryderyka” w kategorii Album Roku Muzyka Kameralna. Rok później odsłonił swoje festiwalowe słońce w Alei Gwiazd w Busku-Zdroju.
Artysta gra na instrumencie Leopold Widhalm, Norymberga 1778.

Od 2012 do 2024 roku Tomasz Strahl pełnił funkcję dziekana Wydziału Instrumentalnego Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, będącego największym w Polsce i jednym z największych w Europie wydziałów artystycznych. W czasie jego trzech kadencji Wydział przeszedł szereg fundamentalnych przeobrażeń. W strukturach Wydziału powstały nowe specjalności, jak przyciągająca co roku coraz więcej studentów muzyka dawna, czy też jazz i world music, które po wprowadzeniu tzw. Konstytucji Dla Nauki 2.0 utworzyły odrębny Wydział naszej uczelni. Na skutek tej samej ustawy doszło do połączenia z Wydziałem Instrumentalnym Wydziału Klawesynu, Fortepianu i Organów. W 2016 roku Wydział przeszedł wyróżniająco akredytację Polskiej Komisji Akredytacyjnej, obecnie władze Wydziału oczekują na Certyfikat Doskonałości Kształcenia za akredytację z roku 2022. W ramach Wydziału powstał także szereg podmiotów artystycznych rozsławiających imię naszego Uniwersytetu na całym świecie, jak Chopin University Big Band, Chopin University Chamber Orchestra, Chopin University Modern Ensemble.
Tomasz Strahl został wybrany głosami społeczności akademickiej UMFC na funkcję rektora na kadencję 2024-2028. 

 Tomasz Strahl - wiolonczela, fot. z arch. Filharmonii Podkarpackiej

Biuro Koncertowe 

Filharmonii Podkarpackiej

im. Artura Malawskiego w Rzeszowie

tel. + 48 17 862 85 07

www.filharmonia.rzeszow.pl