W Filharmonii Podkarpackiej - Weber, Schumann, Ravel

AB 29 września 2023 r. ,piątek, godz.19:00
SALA KONCERTOWA FILHARMONII PODKARPACKIEJ

ORKIESTRA SYMFONICZNA FILHARMONII PODKARPACKIEJ
TADEUSZ WOJCIECHOWSKI – dyrygent
BEATA BILIŃSKA – fortepian

W programie:
C. M. von Weber – Uwertura do opery „Oberon”
R. Schumann – Koncert fortepianowy a – moll op. 54
M. Ravel – Dafnis i Chloe – Suita nr 2

Poszukiwanie prawdziwej miłości…. to temat opery „Oberon” (1826), opartej na historii rozgrywającej się w pałacu króla Elfów – Oberona. Podążając za fabułą tej fantastycznej historii Carl Maria von Weber (1786 – 1826) z prawdziwym mistrzostwem wyczarował w Uwerturze ulotną, romantyczną aurę brzmieniową, dzięki pomysłowemu operowaniu szeroką paletą barw orkiestry symfonicznej. Śladem romantycznej miłości będzie także utwór innego wybitnego niemieckiego kompozytora i pianisty XIX stulecia – Roberta Schumanna (1810 – 1856). Koncert fortepianowy a – moll (1845) powstał na kanwie napisanej kilka lat wcześniej Fantazji a – moll na fortepian i orkiestrę (1841). Do zmiany koncepcji i przekształcenia Fantazji w Koncert namówiła Schumanna jego ukochana żona – Clara Wieck, znakomita pianistka. „Fantazyjny” charakter Koncertu przejawia się chociażby w zespoleniu dzieła jedną myślą muzyczną , która jak „nić Ariadny” wpleciona jest we wszystkie części Koncertu. Pierwszą wykonawczynią utworu była Clara, która z miłością prowadziła Schumanna przez labirynt jego dramatycznego życia, naznaczonego nieuleczalną chorobą. Bogactwo pięknych, zmysłowych tematów odsłoni także muzyka Francuza Maurice Ravela (1875-1937). „Dafnisa i Chloe” (1912), to balet z choreografią Michaiła Fokina, nazwany przez Ravela „Symfonią choreograficzną”. W notatce kompozytora czytamy: „Pisząc Dafnis i Chloe, zamierzałem skomponować wielki fresk muzyczny, troszcząc się nie tyle o archaizowanie, ile o wierność Grecji mych marzeń, spokrewnionej dość blisko z Grecją, jaką sobie wyobrażali i malowali artyści francuscy z końca XVII wieku”. Balet „Dafnis i Chloe” częściej można usłyszeć w formie dwóch koncertowych Suit – druga z nich należy do najczęściej wykonywanych utworów Ravela.

TADEUSZ WOJCIECHOWSKI

Urodzony w Warszawie, po studiach w stołecznej Akademii Muzycznej w klasie wiolonczeli Andrzeja Orkisza i dyrygentury w klasie Stanisława Wisłockiego, w latach 1973-74 doskonalił swoje umiejętności w zakresie gry na wiolonczeli w paryskim Narodowym Konserwatorium w mistrzowskiej klasie Bernarda Michelina.

Jako kameralista otrzymał III nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Współczesnej „Gaudeamus” w Rotterdamie (1973), a jako wiolonczelista II nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie Wiolonczelowym im. Dezyderiusza Danczowskiego w Poznaniu (rok później). Jest laureatem wielu nagród również jako dyrygent. Najważniejsze spośród nich to: II nagroda na Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim w Besançon we Francji oraz III nagroda i Nagroda Ministra Kultury i Sztuki na Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach.

Jeszcze w czasie studiów w Paryżu współpracował z takimi zespołami, jak Orchestre de Versaille, Les Musiciens de Paris, Orchestre des Pasdeloup, Orchestre de Colonne i Orchestre de Conservatoire. W latach 1976-77 był koncertmistrzem Polskiej Orkiestry Kameralnej kierowanej przez Jerzego Maksymiuka, z którą odbył kilka tournées, m.in. po Włoszech, Niemczech i Wielkiej Brytanii oraz dokonał nagrań dla firmy fonograficznej EMI. Równocześnie, od 1976 rozpoczął jako dyrygent współpracę z Teatrem Wielkim w Warszawie, która trwała do 1983. W 1982 został zaproszony do Królewskiej Duńskiej Opery w Kopenhadze, gdzie w latach 1983-96 był głównym dyrygentem.

Występował również w tak prestiżowych teatrach operowych świata, jak Metropolitan Opera w Nowym Jorku, Teatro La Fenice w Wenecji, Teatro Carlo Felice w Genui, Królewska Opera w Sztokholmie i Królewska Opera w Oslo. W 1994 został dyrektorem Orkiestry i Chóru Polskiego Radia w Krakowie i pełnił tę funkcję do rozwiązania zespołu. Następnie objął funkcję dyrektora Teatru Wielkiego w Warszawie i pełnił ją do 1996. Od 1998 do 2004 był dyrektorem artystycznym Muzycznego Festiwalu w Łańcucie i Filharmonii Rzeszowskiej. W 2002 został również szefem-dyrygentem Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Pomorskiej. Ponadto współpracuje z niemal wszystkimi orkiestrami symfonicznymi w Polsce i z Orkiestrą Sinfonia Varsovia. Jest też pierwszym gościnnym dyrygentem Narodowej Opery Łotewskiej w Rydze, stale współpracuje z Teatrem Operowym w Monachium. W latach 2005 – 2008 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Filharmonii Łódzkiej im. A. Rubinsteina.

Występował w wielu krajach, m.in. w Niemczech, Francji, Wielkiej Brytanii, Luksemburgu, Belgii, Danii, Norwegii, Szwecji, Słowenii, we Włoszech, Turcji, Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Kolumbii i Japonii. Dokonał wielu nagrań dla Polskiego Radia i Radia Duńskiego. Ma w repertuarze czterdzieści dzieł operowych oraz większość światowego repertuaru symfonicznego.

W roku 2007 kapelmistrz został uhonorowany Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”, przyznawanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Od września 2009 roku pełnił funkcję Dyrektora Artystycznego Polskiej Orkiestry Sinfonia Iuventus, a od listopada 2012 jest Dyrektorem Naczelnym orkiestry.

BEATA BILIŃSKA

Koncertująca pianistka, kameralistka, pedagog. Doktor habilitowana sztuk muzycznych, profesor nadzwyczajny Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Należy do czołówki polskich pianistów.

Od trzydziestu lat prowadzi intensywną działalność artystyczną, występując z koncertami symfonicznymi, recitalami solowymi i kameralnymi w Polsce oraz za granicą. Prowadzi również liczne kursy mistrzowskie w kraju i za granicą oraz zasiada w jury ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów pianistycznych (m.in. International Chopin Piano Competition in Asia, 2015-2020; „Arthur Rubinstein in Memoriam” w Bydgoszczy).

Ukończyła Akademię Muzyczną im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w klasie fortepianu prof. Andrzeja Jasińskiego, uzyskując dyplom z wyróżnieniem. Swoje umiejętności doskonaliła również w berlińskiej Hochschule der Kunste, studiując w klasie prof. Klausa Hellwiga. Brała udział w kursach mistrzowskich, pracując pod kierunkiem wybitnych artystów, m.in. Lee Kum Sing, John Perry, Krystian Zimerman.

Beata Bilińska jest laureatką II Nagrody na I Międzynarodowym Konkursie Młodych Pianistów „Arthur Rubinstein in Memoriam” w Bydgoszczy w 1993 roku oraz finalistką 46. Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Feruccio Busoniego w Bolzano (Włochy) w 1994 roku. W 2002 roku została laureatką I Nagrody oraz Nagrody Publiczności na XVII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym „Rina Sala Gallo” w Monzy we Włoszech.

Jej artystyczna aktywność jest zauważana i doceniana. Beata Bilińska była dwukrotnie nominowana do „Paszportu Polityki” oraz trzykrotnie do nagrody „Fryderyk”. Została laureatką Nagrody „Fryderyk” 2015 za płytę z nagraniem II Koncertu fortepianowego Wojciecha Kilara (Aukso / Moś / 2014). Za swoje pozostałe płyty otrzymała liczne nagrody fonograficzne, m.in.: dwukrotnie „Pizzicato Supersonic Award” w Luxemburgu, „Joker Award” przyznawaną przez belgijskie „Les Crescendo”, „Scherzo Award” w Madrycie i „Musica Award” w Rzymie oraz najbardziej prestiżowe wyróżnienie fonograficzne MIDEM Classical Award 2008.

Beata Bilińska występowała na wielu prestiżowych festiwalach i koncertowała m.in. w Austrii, Argentynie, Bułgarii, Czechach, Danii, Francji, Irlandii, Finlandii, Japonii, Litwie, Łotwie, Mołdawii, Niemczech, Norwegii, Rosji, Rumunii, Słowacji, Szwajcarii, Szwecji, Ukrainie, USA i we Włoszech.

Współpracowała z większością polskich dyrygentów oraz z zagranicznymi mistrzami batuty, m.in.: Massimiliano Caldi, Antal Matyas, Wolfgang Michel, Jiri Mikula, Dainius Pavilionis, Kriss Russmann, Brian Schembri, Christian

Brała udział w projektach kameralnych m.in. wielokrotnie z Kwartetem Śląskim i Krakowskim Kwintetem Dętym oraz z instrumentalistami: Jakubem Jakowiczem, Konstantym Andrzejem Kulką, Rafałem Kwiatkowskim, Patrycją Piekutowską, Agatą Szymczewską i Marcinem Zdunikiem.

W 2003 roku zadebiutowała w Carnegie Hall, w głównej sali „Isaac Stern Auditorium” w Nowym Jorku. Jako pierwsza polska pianistka wykonała Koncert Fortepianowy „Zmartwychwstanie” Krzysztofa Pendereckiego (2005) oraz jest prawykonawczynią II Koncertu Fortepianowego Wojciecha Kilara (2011).

W swoim dorobku posiada 12 płyt CD, na których znalazły się nagrania muzyki Ludwiga van Beethovena, Fryderyka Chopina, Sergiusza Rachmaninowa, Modesta Musorgskiego, Sergiusza Prokofiewa, kompozycje na skrzypce i fortepian polskich kompozytorów XX wieku, utwory kameralne W. A. Mozarta, Francisa Poulenca, Mikołaja Góreckiego i Aleksandra Tansmana oraz Koncert Fortepianowy „Zmartwychwstanie” Krzysztofa Pendereckiego (2005) i II Koncert fortepianowy Wojciecha Kilara (2014).

Beata Bilińska jest profesorem nadzwyczajnym Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Od kilku lat prowadzi również działalność pedagogiczną w średnich szkołach muzycznych. Jej uczniowie wielokrotnie zdobywali nagrody na ogólnopolskich i zagranicznych konkursach muzycznych.

Prowadzi liczne kursy mistrzowskie w kraju i za granicą oraz zasiada w jury ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów pianistycznych.

                                                                   Beata Bilińska - fortepian, fot. ze zbiorów Artystki