wywiady

Międzynarodowe Kursy Muzyczne w Łańcucie

          Mieszkańcy Łańcuta już się przyzwyczaili, że zawsze w lipcu rozbrzmiewa tam muzyka, a w centrum miasta spotykają młodych ludzi z instrumentami. To uczestnicy Międzynarodowych Kursów Muzycznych im. Z. Brzewskiego, którzy przyjechali, aby pod kierunkiem znakomitych mistrzów doskonalić swe umiejętności.
           Przybliżymy Państwu tę wspaniałą „Letnią Szkołę Muzyczną” wspólnie z panem Krzysztofem Szczepaniakiem – prezesem „Stowarzyszenia Międzynarodowe Kursy Muzyczne im. Zenona Brzewskiego w Łańcucie” i przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego tych Kursów.

           Zofia Stopińska: Przed nami kolejne, pracowite jak poprzednie, Kursy, ale jednocześnie będzie to szczególna, bo 45. edycja.
           Krzysztof Szczepaniak: Zbliża się 45. edycja, ale nie organizujemy specjalnych jubileuszy, nie podkreślamy w sposób wyjątkowy tej okrągłej rocznicy. Będziemy kontynuować działalność tak samo, jak w latach ubiegłych. Myślę, że Jubileusz świętować będziemy dopiero za pięć lat.

          Przyjeżdżają do Łańcuta młodzi ludzie, którzy uczą się grać na instrumentach smyczkowych, chociaż nie tylko, aby doskonalić swą grę na instrumencie pod kierunkiem mistrzów, ale Organizatorzy proponują im także wiele innych atrakcyjnych zajęć, które wpływają na ich rozwój muzyczny.
          - Może najpierw odniosę się do tej małej dygresji, że nie tylko smyczkowcy. Faktycznie, poszliśmy trochę dalej, to już nie tylko wiolinistyka, ale także inne instrumenty strunowe – harfa i gitara.
           Harfa powraca w tym roku wraz z nową prowadzącą ten instrument Helgą Storck, która przyjedzie do nas z Niemiec. Jest zainteresowanie harfą i odpowiadamy na nie. Podobnie jest z gitarą. Nie chcemy być konkurencją dla innych znanych i uznanych kursów gitarowych w Polsce.
Na naszych Kursach dominują: skrzypce, altówka, wiolonczela i kontrabas.
           W naszej ofercie dajemy przede wszystkim możliwość indywidualnego kształcenia podczas spotkań uczestników z mistrzami, a ponadto także możliwość rozwijania swych umiejętności pod okiem znakomitych pedagogów w zakresie gry w zespołach kameralnych i orkiestrze. Proponujemy jeszcze możliwość kształcenia słuchu. Pojawiają się także różne propozycje dotyczące, na przykład, umiejętności panowania nad własnym ciałem, nad tremą, także możliwości eliminowania zagrożeń związanych z postawą wiolinisty przy instrumencie, bo ta postawa wymusza często określoną pozycję, która nie zawsze jest korzystna, szczególnie dla kręgosłupa.

           Od lat organizujecie także kursy dla nauczycieli, którzy uczą grać na instrumentach smyczkowych.
           - Pedagodzy Kursów starają się także spotkać z nauczycielami, którzy uczestniczą w naszym kursie metodycznym, ale nie tylko. Zapraszamy na te spotkania także studentów uczelni artystycznych, których w przyszłości będzie interesowała także problematyka metodyki nauczania oraz rodziców, którzy uczestniczą jako osoby towarzyszące w naszych Kursach. Zapraszamy ich na spotkania z naszymi wybitnymi pedagogami, którzy mają codziennie wykłady trwające około 2 godzin, na różne tematy, o bardzo szerokiej problematyce.
           Pojawia się tu postać naszego znakomitego krytyka muzycznego – pana Józefa Kańskiego, którzy przybliża sylwetki i dokonania najwybitniejszych twórców światowej wiolinistyki, ale pojawiają się także pedagodzy, którzy dzielą się swoimi spostrzeżeniami na temat warsztatu pracy, metodyki nauczania gry na instrumencie, rozwiązywania określonych problemów technicznych, a także czasem różnych dywagacji związanych z pogranicza sztuki i innych dziedzin życia społecznego.
           O tym, że są tam poruszane bardzo istotne i ciekawe tematy, a jak bardzo ciekawe – najlepiej świadczy fakt, że z okazji 45. edycji naszych Kursów wydajemy w tym roku kolejny „Zeszyt łańcucki”, w którym umieściliśmy te wszystkie wykłady. Pedagodzy po spotkaniach z uczestnikami kursów metodycznych napisali te swoje przemyślenia. Mamy możliwość zaprezentowania ich, co stanowi swoisty dorobek naukowy naszych Kursów. To jest także bardzo ważne i cenne.

            Termin zgłoszeń z pewnością już minął.
             - Wprawdzie zawsze podkreślamy, że należy deklarować swój udział w Kursach do końca czerwca, ale jeżeli ktoś przyjedzie nawet w lipcu, to nie odmówimy. Zawsze gdzieś znajdziemy miejsce dla spóźnialskich, aczkolwiek nie namawiam do czekania na ostatnia chwilę, dlatego, że możliwość wyboru pedagoga w tym momencie praktycznie przestaje istnieć.

            Aktualnie w Łańcucie jest już dość rozbudowana baza hotelowa i gastronomiczna.
            - Poprawiła się baza hotelowa i jeśli popatrzymy na to przez pryzmat 18-tysięcznego miasteczka – można nawet powiedzieć, że jest bogata. Dla nas jednak w dalszym ciągu ostoją w zakresie tego, co Anglicy nazywają accommodation, są kwatery prywatne. Mieszkańcy Łańcuta oferują swoje pokoje, zapraszają do siebie i najwięcej naszych uczestników zamieszkuje w tych kwaterach. Pojawiają się także osoby, które stać na wynajęcie łańcuckich hoteli i pensjonatów. Mamy także do dyspozycji bursę szkolną, która ma poziom schroniska młodzieżowego, ale ze świetną lokalizacją, tuż obok szkoły, ze stołówką. Tam od pierwszych Kursów młodzież mieszkała i ta tradycja dla wielu stanowi ważny element przy wyborze.

           Wiem, że także wielu mistrzów, którzy są wykładowcami Kursów, od lat mieszka tych samych kwaterach prywatnych i nie wyobrażają sobie, aby mogło być inaczej.
           - Mało tego, zaprzyjaźnili się z właścicielami, odwiedzają się nawzajem. Zdarza mi się także spotykać w Łańcucie uczestników naszych Kursów w miesiącach jesiennych lub zimowych. Pytam wtedy, co tu robią, a oni odpowiadają, że zostali zaproszeni na uroczystość rodzinną u osób, u których mieszkali podczas Kursów. To miłe i sympatyczne, że oprócz elementów usługowych, pojawiają się także towarzyskie.

           Zaproszeni na Kursy mistrzowie są wspaniałymi instrumentalistami i doświadczonymi pedagogami.
           - Chcę podkreślić, że dużą satysfakcją dla nas jest fakt, że prawie połowa pedagogów, którzy uczestniczą w naszych Kursach, to są byli nasi uczestnicy. Swoją przygodę z instrumentem rozpoczynali właśnie w Łańcucie.
            Proszę zwrócić uwagę na solistów Koncertu inaugurującego 45. Kursy. Tomasz Strahl przyjeżdżał na nasze Kursy jako uczeń i student, a później pojawił się jako pedagog.
           Marysia Włoszczowska przyjeżdżała ze swoimi rodzicami na Kursy jako malutka dziewczynka i tutaj nauczyła się trzymać w rękach skrzypeczki. Po latach pojawia się na naszych Kursach jako uznana gwiazda. Jest laureatką Konkursu Wieniawskiego i Konkursu Bachowskiego w Lipsku, a wcześniej konkursów Jahnkego, „Małego Wieniawskiego” w Lublinie i innych. I Nagroda w Konkursie Bachowskim w Lipsku jest wielkim osiągnięciem tej Artystki. Trzeba także podkreślić, że na innych konkursach była nagradzana także za wykonania utworów Jana Sebastiana Bacha. Miałem wielką przyjemność i satysfakcję jeździć z Marysią na Kursy Muzyczne do Goch w Niemczech. Później dorosła, ukształtowała się i jako artystka jest znana jest nie tylko w kraju, ale przede wszystkim za granicą.
Zapraszając tak wybitnych solistów, chcemy pokazać uczestnikom Kursów w Łańcucie, co można osiągnąć będąc stałym uczestnikiem naszych Kursów, być na tych Kursach, chłonąć atmosferę Łańcuta i korzystać z „rogu obfitości”, który wylewa się od pedagogów, którzy do nas przyjeżdżają. Oczywiście trzeba mieć talent, a także ćwiczyć, ćwiczyć i ćwiczyć.
             Te osoby potwierdzają moja tezę, którą głoszę zawsze, zapowiadając koncerty, że drogi na estrady świata prowadzą przez salę balową łańcuckiego Zamku i to się potwierdza.
            Natomiast jeżeli chodzi o pedagogów, to słusznie pani zauważyła, że są to nazwiska znaczące w polskiej pedagogice instrumentalnej, ale są to także wielkie gwiazdy nie tylko polskiej estrady. Wymienię tylko kilka nazwisk: Konstanty Andrzej Kulka, Edward Zienkowski, Agata Szymczewska, Tomasz Strahl – to są nazwiska pojawiające się na plakatach koncertów na całym świecie.
            Zapraszając takich mistrzów na Kursy, umożliwiamy kontakt uczestnikom z najwybitniejszymi pedagogami i artystami, a dzięki wieczornym koncertom w Sali balowej Zamku, mają możliwość posłuchania ich gry nie tylko uczestnicy, ale również melomani związani z naszymi Kursami.
Koncerty te odbywają się w przyjaznej atmosferze, bez wielkiego blichtru i szumu kamer telewizyjnych, bez zadęcia w postaci festiwalowych uniesień. Są to spotkania bardziej intymne i kameralne, ale na najwyższym poziomie.

           Inauguracja Międzynarodowych Kursów Muzycznych im. Zenona Brzewskiego w Łańcucie odbywa się zawsze 1 lipca w Filharmonii Podkarpackiej. Wymienił Pan już tegorocznych solistów: Maria Włoszczowska – skrzypce i Tomasz Strahl – wiolonczela, a Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Podkarpackiej dyrygował będzie Massimiliano Caldi.
             Zarówno dyrygent, jak i soliści, to wybitni artyści. O Marii Włoszczowskiej powiedziałem już kilka zdań. Tomasz Strahl to chyba najwybitniejszy współczesny polski wiolonczelista i zarazem dziekan Wydziału Instrumentalnego Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, laureat wielu konkursów międzynarodowych, artysta doskonale znany na wszystkich scenach. Współcześni kompozytorzy często powierzają mu prawykonania swoich kompozycji na wiolonczelę, a wśród tych utworów jest Koncert wiolonczelowy Stanisława Moryty, który z naszymi Kursami był także bardzo blisko związany. Jako Rektor Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina przyjeżdżał w czasie trwania Kursów do Łańcuta, prowadził także zajęcia z kompozycji i był naszym wielkim przyjacielem.
           Chcemy w ten sposób złożyć hołd już nieobecnemu wśród żyjących Stanisławowi Morycie, wielkiemu polskiemu kompozytorowi, który stworzył przepiękny Koncert wiolonczelowy, a 1 lipca partie solowe wykona Tomasz Strahl – pedagog naszych Kursów.
           Natomiast Maria Włoszczowska wykona bardzo interesujący Koncert skrzypcowy D-dur Ericha Wolfganga Korngolda – austriackiego kompozytora, który większość swego życia spędził w USA. Ten koncert jest rzadko w Polsce grywany i jestem przekonany, że warto przyjść do Filharmonii Podkarpackiej, chociażby ze względu na atrakcyjność tego dzieła, ale także ze względu na solistów.

           Wspominał Pan już, że w czasie trwania Międzynarodowych Kursów Muzycznych w Łańcucie, w sali balowej Zamku odbywają się wspaniałe koncerty w wykonaniu Mistrzów, ale przed szerokim gronem publiczności wystąpią także wybrani uczestnicy.
           Mocno podkreśliła pani słowo wybrani, bo tak faktycznie jest, ale chcę także podkreślić, że traktujemy nasze koncerty nie jako atrakcję pseudo festiwalową, a jako element dydaktyki, umiejętność słuchania muzyki i obcowania z nią.
Dlatego na początku każdego turnusu, do licznie zgromadzonej najmłodszej publiczności w sali balowej łańcuckiego Zamku, kieruję słowa dotyczące tego, jak należy zachować się w sali koncertowej, czego nie wolno robić, jak należy słuchać, jak należy reagować na to, co się dzieje na estradzie. Trzeba młodym ludziom o tym powiedzieć i nawet jeżeli już wcześniej ktoś im o tym powiedział, to nic w tym złego, że im o tym przypominamy.
           Słuchanie gry wielkiego artysty, to jest równocześnie słuchanie utworu w najlepszym wykonaniu, a jeśli dodamy do tego niepowtarzalną atmosferę tych koncertów, to sprawia, że są to dla wszystkich niezapomniane chwile.
           Słuchanie koncertów w sali balowej Zamku w lipcu nie jest łatwe. Sala jest nagrzana, nie ma klimatyzacji, ale to także tworzy niezapomnianą aurę i ludzie często także to pamiętają.
Ta oferta adresowana jest przede wszystkim do uczestników Kursów, cieszy się także dużym zainteresowaniem publiczności. Osoby kochające dobrą muzykę przychodzą na te koncerty, a niektórzy przyjeżdżają z okolicznych miejscowości i z Rzeszowa.
           Powiedziała pani, że wybrani uczestnicy Kursów mogą także wystąpić w sali balowej. Pani prof. Krystyna Makowska-Ławrynowicz - dyrektor artystyczny i naukowy Międzynarodowych Kursów Muzycznych w Łańcucie, wymyśliła formułę swoistej promocji uczestnika Kursów – jest pedagog, który występuje z recitalem i zaprasza do udziału w tym koncercie wybranych swoich uczniów, których uważa za godnych pokazania i tym samym promocji.

           Oprócz tego dwa dni w każdym turnusie należą do młodych.
            - Występuje wtedy orkiestra i wszyscy, którzy w niej grają, mają możliwość zaprezentowania się na estradzie, i niektóre zespoły kameralne. Jest także koncert uczestników, podczas którego z każdej klasy jeden reprezentant wytypowany przez pedagoga ma możliwość wykonania utworu w sali balowej. Ze względu na czas trwania tych koncertów nie pozwalamy na bisy, co zostało zauważone przez prof. Antoniego Cofalika w książce „Ukochałem skrzypce”. Przypomniał mi, że jednemu z wybitnych jego uczniów, mimo kilkukrotnego wywoływania go przez publiczność na estradę, nie pozwoliłem wykonać utworu na bis. Taka jest bowiem zasada tych koncertów i należy jej przestrzegać.

           Organizacja tak wielkiej imprezy jest kosztowna i Kursy są odpłatne, ale uczestnicy pokrywają tylko część kosztów.
           - Każdego roku Międzynarodowe Kursy Muzyczne im. Zenona Brzewskiego w Łańcucie odbywają się pod patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który nadaje odpowiednią rangę imprezie. Jesteśmy także beneficjentami programów operacyjnych Ministra Kultury i to jest swoista forma wsparcia i stypendiowania młodych, utalentowanych polskich muzyków. Nieraz uczestnicy nas pytają, dlaczego są różnice w opłatach pomiędzy polskim uczestnikiem a zagranicznym. Jest tak dlatego, że Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznając nam wsparcie finansowe w ramach programów operacyjnych, wspiera młodego polskiego uczestnika, zmniejszając konieczność opłaty z jego strony o pewną kwotę. Gdyby nie pomoc Ministerstwa Kultury, byłoby nam bardzo trudno te Kursy zorganizować.
            Proszę zwrócić uwagę, że od kilkunastu lat nie podnieśliśmy opłat za nasze Kursy mimo ogromnych wzrostów cen w różnych dziedzinach życia gospodarczego i społecznego. Dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury oraz pozyskaniu jako partnera Instytutu Muzyki i Tańca, który włączył się w innej formie w nasze działania, i to także jest dla nas bardzo korzystne.
            Chcę także podziękować władzom samorządowym Miasta Łańcuta, które na tyle, na ile mogą, wspierają nas. Nie jest to wielka kwota w stosunku do naszego budżetu, ale każda złotówka jest ważna, a przede wszystkim doceniamy gest, że miasto widzi w tej imprezie ważne wydarzenie artystyczne dla swojego środowiska lokalnego.
           Urząd Marszałkowski wspiera nas poprzez życzliwość Muzeum – Zamku, ale wspierają nas także: Miejski Dom Kultury, Zespół Szkół Technicznych, II Liceum Ogólnokształcące przy ul. Grunwaldzkiej, które użyczają nam swoich pomieszczeń. Dyrektorzy wymienionych placówek to jest krąg dobrych, życzliwych ludzi, rozumiejących znaczenie tej imprezy, która odgrywa bardzo ważną rolę w polskiej edukacji artystycznej.

           Zapraszamy Państwa 1 lipca o 19.00 do Filharmonii Podkarpackiej na koncert inaugurujący 45. Międzynarodowe Kursy Muzyczne im. Zenona Brzewskiego w Łańcucie, a później na wieczorne koncerty do sali balowej Zamku. W drugiej połowie każdego turnusu koncerty odbywają się także w auli Państwowej Szkoły Muzycznej im. Teodora Leszetyckiego w Łańcucie i w sali Kasyna Urzędniczego. Dla Pana lipiec zapowiada się bardzo pracowicie.
           - Może się pani zdziwi, ale w ten sposób spędzam urlopy od wielu lat.

Z panem Krzysztofem Szczepaniakiem, prezesem Stowarzyszenia Międzynarodowe Kursy Muzyczne im. Zenona Brzewskiego w Łańcucie i przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego tych Kursów rozmawiała Zofia Stopińska 19 czerwca 2019 roku.

Ja po prostu lubię muzykować z innymi

           Zofia Stopińska: W Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej miałam już okazję oklaskiwać Pana podczas koncertu. Tym razem spotykamy się przed koncertem zamykającym „Tydzień Talentów”, a od pewnego czasu zapraszani w maju do polskiego domu Ignacego Jana Paderewskiego artyści, oprócz koncertów, prowadzą także warsztaty. Ciekawa jestem, jak się Pan czuł w roli mistrza.
           Szymon Nehring: Zajęcia z uczniami klas fortepianu szkół muzycznych były bardzo interesujące. Zdarzało mi się już pracować z młodzieżą w podobnym wieku, ale nie robiłem tego często i regularnie. Warto było spróbować, bo sam się dzięki temu sporo nauczyłem. W ciągu tygodnia pewnie niewiele zmieniłem w grze tych osób, ale mogłem ich zainspirować do nowych pomysłów w ciągu kilku lekcji, które mieliśmy. Cieszę się z tych spotkań i bardzo się cieszę na dzisiejszy koncert, podczas którego zagramy z Marcinem Zdunikiem.

           W części pierwszej posłuchamy utworów skomponowanych przez Fryderyka Chopina na fortepian i wiolonczelę, a w drugiej Igora Strawińskiego i Maurice’a Ravela.
          - To są bardzo ciekawe utwory i należy podkreślić, że dzieła Chopina i Strawińskiego zostały skomponowane na fortepian i wiolonczelę, natomiast Sonata Ravela w oryginale została napisana na skrzypce i fortepian, a Marcin Zdunik opracował ją na wiolonczelę i fortepian. Bardzo mi się to opracowanie podoba.
           Chcę także podkreślić, że bardzo dobrze mi się pracuje w Kąśnej Dolnej i lubię tutaj grać. W zeszłym roku byłem po koncercie bardzo zadowolony zarówno z instrumentu i akustyki, jak i z przyjęcia przez publiczność oraz gospodarzy tego miejsca.

           Jest Pan reprezentowany przez Stowarzyszenie im. Ludwiga van Beethovena i pewnie dzięki temu o wiele spraw związanych z działalnością artystyczną nie musi się Pan martwić.
           - Jestem pod opieką tego Stowarzyszenia już od czterech, a może nawet pięciu lat. Bardzo się cieszę, że poznałem Państwa Elżbietę i Krzysztofa Pendereckich, bo oboje bardzo mnie inspirują. Znać i spotykać takie wyjątkowe i podziwiane na całym świecie osobowości to dla mnie wielki zaszczyt. Każde spotkanie i rozmowa są dla mnie bardzo interesujące.
           Cieszę się, że Stowarzyszenie ma pieczę nad moim rozwojem i działalnością koncertową, bo dzięki temu mam więcej czasu i mogę go poświęcić na muzykę.

           Jak się zaczęła Pana przygoda z muzyką?
           - Gram na fortepianie od piątego roku życia, a zachęcił mnie do tego Dziadek. Instrument bardzo mi się spodobał i zostałem pianistą.
Przez 11 lat byłem uczniem w klasie fortepianu pani Olgi Łazarskiej, najpierw w Państwowej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej I stopnia im. Mieczysława Karłowicza w Krakowie i w Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina. Później studiowałem u prof. Stefana Wojtasa w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy.
Jesienią 2017 roku rozpocząłem studia pod kierunkiem Borisa Bermana w Yale School of Music, które niedawno ukończyłem.

          Wiem, że będąc uczniem krakowskich szkół muzycznych oraz studentem często Pan uczestniczył w konkursach. Pamiętam, że kibicowałam Panu już w 2014 roku podczas Międzynarodowego Konkursu „Arthur Rubinstein in memoriam” w Bydgoszczy, gdzie otrzymał Pan I nagrodę. Rok później został Pan laureatem stypendium Krystiana Zimermana i wystąpił Pan w finale XVII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie, na którym otrzymał Pan wyróżnienie, kilka nagród dodatkowych oraz nagrodę publiczności. Najbardziej ucieszyła mnie wiadomość o Pana zwycięstwie w Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym Artura Rubinsteina w Tel Awiwie w 2017 roku. Zdobył Pan także w Tel Awiwie szereg nagród dodatkowych, a wśród nich za najlepsze wykonanie utworu Fryderyka Chopina.
          - Wymienione przez panią konkursy miały ogromne znaczenie dla mojego rozwoju, bo na każdy trzeba było przygotować bardzo duży program i dobrze go wykonać podczas kolejnych etapów, żeby się znaleźć w finale i otrzymać I nagrodę oraz nagrody specjalne. Konkursy wpływają także na zwiększenie ilości ofert koncertowych

           Zwycięstwo w ostatnim z wymienionych konkursów, który jest jednym z najważniejszych konkursów pianistycznych na świecie, było nie lada wyczynem, a do tego trzeba było dość dużo czasu spędzić w Tel Awiwie.
           - To prawda, trzy i pół tygodnia trwał konkurs i składał się z pięciu etapów. W dwóch pierwszych pianiści grają godzinne recitale z dowolnym, ale przekrojowym programem. W trzecim etapie gra się utwory kameralne, wykonałem Kwartet fortepianowy c-moll Gabriela Faure. W dwóch ostatnich etapach trzeba wykonać koncerty z towarzyszeniem orkiestry – klasyczny i romantyczny. Ja grałem I Koncert C-dur Ludwiga van Beethovena i III Koncert d-moll Sergieja Rachmaninova

          Nagrał Pan już kilka płyt, a utwory na nich zamieszczone najlepiej chyba odzwierciedlają Pana zainteresowania i różnorodny repertuar.
          - Nagrałem w sumie pięć płyt. Pierwsza została nagrana w 2015 roku w Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach i są na niej solowe utwory Fryderyka Chopina, Karola Szymanowskiego i Pawła Mykietyna.
            Na drugiej płycie są wyłącznie utwory Fryderyka Chopina, a nagrania zarejestrowane zostały podczas XVII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.
            Trzecia płyta została nagrana we wrześniu 2016 roku w Europejskim Centrum Muzyki w Lusławicach i jest to mój pierwszy krążek nagrany z towarzyszeniem orkiestry. Są na niej oba koncerty Fryderyka Chopina, a w nagraniu towarzyszyła mi Sinfonietta Cracovia pod kierunkiem Jurka Dybała, ale podczas nagrania Koncertu e-moll dyrygował Maestro Krzysztof Penderecki.
            Najnowsza z wydanych płyt zawiera także utwory Fryderyka Chopina i nagrałem ją na instrumencie historycznym.

           Fortepiany historyczne bardzo się różnią od współczesnych i chyba trudno byłoby podczas jednego wieczoru zasiąść do obydwu instrumentów.
           - Ma pani rację, te instrumenty różnią się pod wieloma względami, ale grałem już recital, podczas którego w części pierwszej na scenie stał fortepian historyczny, a po przerwie współczesny.
Trzeba się przyzwyczaić do instrumentu historycznego, ale grając na nim, można uzyskać efekty brzmieniowe czy ekspresyjne bardzo ciekawe i wartościowe.
           Nie zajmuję się grą na fortepianach historycznych na co dzień, ale było to bardzo ciekawe doświadczenie i dzięki temu poznałem muzykę Chopina o wiele lepiej, bo obcowałem z instrumentem o takich samych możliwościach, jak fortepiany, na których On grał.

           Ma Pan w repertuarze sporo utworów kompozytorów współczesnych.
           - To prawda. Grałem Koncert fortepianowy Krzysztofa Pendereckiego i miałem szczęście wykonywać ten utwór pod batutą kompozytora. W Tel Awiwie grałem też utwór młodego, ale znanego już na świecie kompozytora Avnera Dormana. Wykonywałem utwory Pawła Mykietyna i zdarzało mi się kilka razy grać utwory młodych współczesnych kompozytorów. Bardzo lubię grać muzykę współczesną, a szczególnie interesująca dla mnie jest praca nad przygotowaniem tych utworów do wykonania. Jednak muzyka współczesna nie jest głównym nurtem w kręgu moich zainteresowań.

           Niedługo rozpocznie się koncert muzyki kameralnej, bo jak już wspomnieliśmy, wszystkie utwory przeznaczone są na fortepian i wiolonczelę. Często Pan gra muzykę kameralną?
           - Staram się grać dość regularnie muzykę kameralną, bo jest to muzyka piękna i ważna, wymagająca zupełnie innego sposobu grania, który wpływa na mój rozwój. Podczas gry muszę jednocześnie słuchać wykonawców, którzy grają na innych instrumentach. Współdziałanie w muzyce jest bardzo ciekawe i inspirujące. Dowiadujemy się wiele o sobie, o rzeczach, których w samotności nie moglibyśmy się nauczyć.

           Pomyślałam teraz, że ćwicząc i występując na estradzie pianista jest sam. Może czasami chce usiąść na estradzie z kimś i stąd muzyka kameralna?
           - To nie wynika z samotności. Ja po prostu lubię muzykować z innymi. Pracując nad przygotowaniem recitali nie przeszkadza mi samotność, bo ona jest wartościowa i można sobie z nią radzić. Muzyka kameralna nie jest sposobem na zabicie samotności.

           Znajduje Pan czas na wypoczynek i na życie towarzyskie?
           - Raczej wszystko podporządkowuję muzyce, bo nie mam czasu na życie towarzyskie czy specjalne wypoczywanie, ale staram się znajdować czas na czytanie książek i sport. Jak tylko mogę, to pływam, albo biegam, bo jeżeli długo siedzę przy fortepianie, to należy coś robić, aby zapobiegać deformacji kręgosłupa.

           Największą pasją jest muzyka, a później sport?
           - Sport nie jest moją pasją, ale daje mi pewne wytchnienie od muzyki. Są pewne rzeczy, które lubię robić – lubię gotować, czytać, a jak jest dobra pogoda, to jeżdżę na rowerze i jeszcze mógłbym wymienić parę zajęć, które lubię, ale nie mam na to wszystko czasu. Najważniejsza jest muzyka.

           W dzisiejszych czasach muzyk powinien grać bardzo różnorodny repertuar, ale prawie każdy ma utwory, kompozytora lub okres w historii muzyki, który powoduje mocniejsze bicie serca. Pan pewnie także ma swoich ulubionych twórców lub utwory?
           - Jest paru kompozytorów, których utwory gram częściej. Dzieje się tak z różnych powodów, przede wszystkim proponuję organizatorom koncertów utwory, które mi odpowiadają, bardziej je lubię lub cenię, ale gram utwory samych genialnych kompozytorów. Moimi ulubionymi kompozytorami są Beethoven, Schubert, Brahms, ale także bardzo lubię grać utwory Czajkowskiego, Rachmaninowa, lubię grać muzykę francuską, chociaż ostatnio nie wykonuję jej często, bardzo lubię także grać Chopina.

           Rozmawiamy siedząc na tarasie kawiarni „Maestro”, znajdującej się w oficynie Dworu w Kąśnej Dolnej, wokół jest piękny park, słychać śpiew ptaków. To dobre miejsce do muzykowania, pracy i wypoczynku.
           - Lubię, jak jestem otoczony naturą, lubię oddychać dobrym powietrzem, a poza tym jest tu świetny fortepian, bardzo dobra sala koncertowa – wspaniałe warunki do pracy i muzykowania. Ponadto Dwór i wszystko, co znajduje się w wokół, było kiedyś własnością Ignacego Jana Paderewskiego – jednego z najważniejszych Polaków, który jeszcze ciągle nie jest doceniany, a był wielkim politykiem, dyplomatą oraz wspaniałym pianistą i kompozytorem. Czuje się wokół niepowtarzalną atmosferę.
          Bardzo chętnie będę tutaj wracał, jeśli tylko zostanę zaproszony przez gospodarzy, którzy jednocześnie organizują wszystkie festiwale i koncerty.

Z panem Szymonem Nehringiem, wybitnym polskim pianistą młodego pokolenia rozmawiała Zofia Stopińska 19 maja 2019 roku w Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej

Na Podkarpaciu czuję się zawsze bardzo dobrze

            Zofia Stopińska: Z Maestro Wojciechem Rajskim spotykamy się od wielu lat na Podkarpaciu, a najczęściej widujemy się w maju, bo wtedy Pan przyjeżdża z Polską Filharmonią Kameralną, aby wystąpić podczas kolejnych edycji Muzycznego Festiwalu w Łańcucie.
           W tym roku Polska Filharmonia Kameralna wystąpi z Piotrem Beczałą, okrzykniętym najlepszym śpiewakiem i nagrodzonym w ubiegłym roku Operowym Oscarem i International Opera Award.
Nie po raz pierwszy występujecie z Mistrzem Piotrem Beczałą.
          Wojciech Rajski: To jest nasza druga współpraca. Po raz pierwszy wystąpiliśmy razem podczas Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego Sopot Classic. Była na tym koncercie pani prof. Marta Wierzbieniec – dyrektor Filharmonii Podkarpackiej, bardzo jej się spodobał i otrzymaliśmy zaproszenie do Rzeszowa. Bardzo się cieszę z tego zaproszenia ponieważ uwielbiam przyjeżdżać do Rzeszowa i zawsze żałuję, że nie mam czasu, aby spędzić tutaj kilka dni, tylko zawsze po koncercie muszę wyjeżdżać. Widzę, jak się Rzeszów zmienia i jest coraz piękniejszy oraz jak się zmienia Festiwal. Na południowym wschodzie Polski czuję się zawsze bardzo dobrze i wielką radość sprawia mi, jak mogę tutaj muzykować.

          Program koncertu składa się z perełek muzyki operowej.
          - To prawda. Z panem Piotrem Beczałą ustaliliśmy bardzo efektowny program. Są to właściwie wyłącznie szlagiery muzyki operowej, a do tego dobraliśmy najsłynniejsze fragmenty instrumentalne ze znanych oper, które bardzo dobrze łączą się z ariami.

          Pan lubi przyjeżdżać do Rzeszowa i Łańcuta, natomiast mieszkańcy tego zakątka Polski często wyjeżdżają, szczególnie latem, nad Bałtyk, a Trójmiasto jest najczęściej odwiedzanym rejonem. Można te wyjazdy zaplanować tak, aby uczestniczyć w Międzynarodowym Festiwalu Muzycznym Sopot Classic, który jest chyba jednym z najmłodszych artystycznych Pana dzieci, a w tym roku odbędzie się szczególna edycja, połączona z konkursem.
          - Zapraszam wszystkich serdecznie do Sopotu. W Operze Leśnej w Sopocie mamy przeważnie 5 tysięcy osób na widowni, akustyka jest bardzo dobra i to już tradycja, że otwiera Festiwal zawsze wielka gwiazda muzyki wokalnej. W tym roku wystąpi pan Roberto Alagna i Jemu poświęcamy cały wieczór. Wcześniej gościli u nas: Aleksandra Kurzak, Piotr Beczała, a za rok wystąpi także jeden z największych tenorów na świecie. Cieszę się, że Prezydent Miasta Sopot nas wspiera i daje finanse, dzięki którym możemy zapraszać takie gwiazdy. Wspomaga nas także spore grono sponsorów i Festiwal bardzo ładnie się rozwija. Formuła naszego Festiwalu różni się od Muzycznego Festiwalu w Łańcucie. Podczas koncertów wykonywana jest muzyka współczesna, barokowa, zawsze jest muzyka polska. W tym roku będzie po raz pierwszy koncert muzyki jazzowej, podczas którego wystąpi pan Włodzimierz Pawlik ze swoimi opracowaniami utworów Stanisława Moniuszki. Każdy powinien znaleźć coś dla siebie. Zapraszam od 28 lipca do 4 sierpnia na koncert Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego Sopot Classic.

          W lutym 1982 roku założył Pan orkiestrę smyczkową, która początkowo działała pod nazwą Orkiestra Kameralna Wojciecha Rajskiego. Był Pan wówczas już znanym i cenionym dyrygentem, dyrektorem artystycznym Filharmonii w Poznaniu, współpracował Pan z polskimi orkiestrami, a także pracował Pan również w Niemczech. Dlaczego mając tyle pracy, założył Pan jeszcze swoją orkiestrę, której trzeba było poświęcić bardzo dużo czasu?
          - Zrobiłem to dlatego, że ciągle odczuwałem brak precyzji w pracy z wielkimi orkiestrami. Precyzja i dokładność zawsze była moją wielką pasją, i dlatego założyłem tę orkiestrę, ale dalej bardzo chętnie prowadziłem koncerty z repertuarem symfonicznym i operowym. Jak Pani zauważyła, jeśli jest taka możliwość, to ja tę orkiestrę powiększam, zapraszając do współpracy naszych dawnych muzyków, stałych współpracowników, którzy znają moje wymagania i staram się w dużym składzie osiągać to samo, co w małym składzie. Oczywiście są znakomite duże orkiestry grające z wielką precyzją, ale nie zawsze miałem do nich dostęp, dlatego postanowiłem stworzyć własną orkiestrę, z której byłbym w pełni zadowolony. Dzisiaj mogli Państwo usłyszeć, że w dużym składzie gramy także bardzo precyzyjnie i mamy dopracowane wszystkie szczegóły. Nie jest to łatwe, bo muzycy, którzy z nami współpracują, mieszkają w różnych miastach na terenie całej Polski, ale to jest cena, którą się płaci za wysoki poziom zespołu.

           Wspomniał Pan o różnorodnym programie Festiwali Sopot Classic i pewnie Polska Filharmonia Kameralna także wykonuje czasami muzykę nieco lżejszego gatunku.
          - Czasami sięgamy po utwory muzyki rozrywkowej. W tym roku Roberto Alagna wykona kilka pieśni neapolitańskich, ale zawsze też poświęcamy jeden koncert muzyce poważnej, ale bardzo lekkiej. Podczas tegorocznej edycji mamy zaplanowany Koncert Muzyki Wiedeńskiej, gdzie także tworzono bardzo dużo muzyki lekkiej. W programie będą walce Straussa i fragmenty operetek, bo takie utwory są przez publiczność bardzo lubiane. W atmosferze panującej w Operze Leśnej, jak jest ładna pogoda i ciepło, takie koncerty cieszą się ogromną popularnością.

          Znajduje Pan także czas na współpracę z innymi orkiestrami.
          - Owszem, ale coraz rzadziej, ponieważ moi synowie mają już po 10 lat i bardzo potrzebują ojca. To jest głównym powodem, że nie mogę przyjmować wszystkich propozycji – wczoraj zrezygnowałem z dwóch, bo uważam, że dzieci muszą mieć prawdziwy dom. Ustaliliśmy z żoną, że przynajmniej przez pół miesiąca będę we Frankfurcie, aby mieć stały i dobry kontakt z dziećmi i dlatego dyryguję tylko kilka razy w roku dużymi koncertami i mam wielką przyjemność zajmowania się moimi dziećmi.

          Stałych kontaktów potrzebują także studenci, bo prowadzi Pan klasę dyrygentury w Akademii Muzycznej w Gdańsku.
          - W trakcie trwania roku akademickiego staram się w każdym miesiącu być przez dwa tygodnie w Gdańsku i dwa tygodnie we Frankfurcie. To także powód, że rzadko dyryguję gościnnie. Czasami mam także jeszcze inne zajęcia – na przykład niedługo prowadzę kurs dyrygencki w Stuttgarcie i zajmie mi to cały tydzień. Nie mogę także ciągle odmawiać dyrygowania gościnnie, bo przestaną mnie zapraszać. Trzeba wszystko jakoś godzić, ale nigdy nie myślałem, że tak dużo przyjemności będzie mi sprawiać wożenie dzieci do szkoły i odbieranie ich po zajęciach. Wydawałoby się, że to mało ważna rzecz, ale zajmuję się tym z ogromną przyjemnością. Uwielbiam przebywać z moimi dziećmi. Niektórzy moi znajomi nie doceniali tego, przyjmowali zaproszenia na długie tournée, a dziećmi zajmowała się wyłącznie żona, ale po latach stwierdzają, że to był błąd.

          Myślę, że wyjeżdżacie zadowoleni i będziecie chcieli tutaj wrócić. Może kiedyś zabierze Pan z sobą rodzinę.
          - Myśleliśmy z żoną, że tym razem się uda zorganizować taki wyjazd, ale dzieci mają jeszcze zajęcia w szkole, a ta szkoła zwalnia dzieci z zajęć tylko w przypadku choroby. Wycieczki na koncerty tatusia nie są przez szkołę akceptowane, a w dodatku żona także musiała być w pracy. Przyjedziemy do Polski dopiero na wakacje w lipcu i Festiwal w Sopocie.

          Mam nadzieję, że kiedyś znajdzie Pan czas na przyjazd do Rzeszowa, aby popracować z naszą Orkiestrą.
          - Bardzo lubię Orkiestrę Filharmonii Podkarpackiej i w ogóle lubię mieszkańców Rzeszowa, a także województwa. Zawsze jest tu sympatycznie i miło. Jak otrzymam zaproszenie, to z wielką przyjemnością przyjadę. Wcześniej zapraszam panią do Sopotu na Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Sopot Classic, bo dawno pani u nas nie była i najwyższa pora wybrać się w tym roku. Zaczynamy 28 lipca, a finał zaplanowany jest na 4 sierpnia. Do zobaczenia.

Wywiad w Maestro Wojciechem Rajskim został zarejestrowany 26 maja 2019 roku w Rzeszowie przez Zofię Stopińską.

           WOJCIECH RAJSKI 

           Dyrygent, założyciel i Dyrektor Artystyczny Polskiej Filharmonii Kameralnej Sopot. Urodził się w Warszawie. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w swoim rodzinnym mieście otrzymując dyplom z wyróżnieniem w klasie prof. Bogusława Madeya. Jako stypendysta studiował w Musikhochschule w Kolonii i uczestniczył w kursach mistrzowskich w Wiedniu.
           Karierę dyrygenta rozpoczął w roku 1971 w Teatrze Wielkim Operze Narodowej w Warszawie, debiutując baletem Giselle. Równolegle, od 1974 do 1978 roku był dyrygentem i Dyrektorem Artystycznym Opery Poznańskiej. W latach 1978-1980 pracował jako pierwszy dyrygent w Beethovenhalle Orchester Bonn. W 1982 roku założył Polską Filharmonię Kameralną Sopot, z którą do dziś występuje w największych światowych i europejskich salach koncertowych. W latach 1993-2006      Wojciech Rajski był Dyrektorem Artystycznym Polskiej Orkiestry Radiowej z którą, oprócz działalności koncertowej, zrealizował wiele nagrań dla Polskiego Radia.
           W 1993 roku rozpoczął działalność pedagogiczną podejmując pracę w Hochschule für Musik w Karlsruhe, gdzie otrzymał tytuł profesora. Od roku 1998 jest profesorem dyrygentury w Hochschule für Musik und Darstellende Kunst we Frankfurcie nad Menem, a od 2008 roku prowadzi klasę dyrygentury w Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku.
           Oprócz stałej pracy z orkiestrami polskimi, Wojciech Rajski prowadził gościnnie szereg orkiestr, m.in. w: Czechosłowacji, Węgrzech, Meksyku, Anglii, Szwecji, Grecji, Hiszpanii oraz Niemczech. Jako gościnny dyrygent współpracował z takimi orkiestrami, jak: Swisse Romaine, NDR Hannover czy Bayerische Rundfunk. Występował z wieloma światowej sławy solistami, wśród których znaleźli się m.in.: Mścisław Roztropowicz, Henryk Szeryng, Sabine Meyer, Ivo Pogorelić, Aleksandra Kurzak, Roberto Alagna, Piotr Beczała czy Krystian Zimerman, z którym dwukrotnie odbył tournée po Niemczech.
           Brał udział w międzynarodowych festiwalach m.in.: Praskiej Wiośnie, Festiwalu Flandryjskim, Festiwalu Gran Canaria, Festspiele Europäische Wochen Passau, Schleswig-Holstein Musik Festival, Evian, Montpellier, La Chaise Dieu i w Kopenhadze. Jest pomysłodawcą i Dyrektorem Artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego Sopot Classic.
           Wojciech Rajski ma w swym fonograficznym dorobku ponad 70 płyt, dla takich firm jak: SONY Classical, DUX, EMI, Universal Music, Chant du Monde, Claves, Thorofon, Tacet, Midas, Bis Wifon, KOCH i inne. Dokonuje nagrań dla radia i telewizji w kraju i za granicą.
W 2010 roku odebrał tytuł profesora z rąk Prezydenta RP. Otrzymał wiele wyróżnień i odznaczeń, m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2002), Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2005) czy Pomorską Nagrodę Artystyczną (2008).

W naśladowaniu śpiewu wiolonczela ma zawsze „najwięcej kart w rękawie”

           Miło mi przedstawić pana Marcina Zdunika, znakomitego wiolonczelistę, solistę i kameralistę. Artysta wykonuje muzykę od renesansu po dzieła najnowsze, improwizuje, aranżuje i komponuje. Jest zapraszany do udziału w prestiżowych festiwalach muzycznych - BBC Proms w Londynie, Progetto Martha Argerich w Lugano oraz Chopin i Jego Europa w Warszawie. Rozmowa do przeczytania której zapraszam nagrana została po koncercie finałowym w ramach majowego "Tygodnia Talentów" w Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej.

           Zofia Stopińska: Podobno po raz pierwszy wystąpił Pan z Szymonem Nehringiem i z dużym koncertem na estradzie, a grali Panowie wspaniale, że byłam przekonana, iż współpracujecie od dawna.
          Marcin Zdunik: Bardzo się cieszę, że było takie wrażenie. Zawdzięczam to w dużej mierze Szymonowi, który słucha z wielką uwagą muzyka, z którym występuje i instynktownie reaguje, podążając za partnerem. Dzięki temu praca w duecie z Szymonem zaczyna się na innym etapie niż z innymi muzykami, bo granie razem nie stanowi żadnego problemu. Nie musimy ustalać takich szczegółów, jak wspólne rozpoczynanie i zakończenie utworu czy fragmentów, w których zwalniamy lub przyśpieszamy. Szymon wyczuwa to w sposób naturalny i nie wymaga to żadnego komentarza. Inspirujące jest to, że od razu możemy wnikać w strukturę utworu, jego wyraz i emocje, które są w nim zawarte. Szymon jest niezwykłym pianistą.

          Już dawno chciałam zarejestrować wywiad z Panem, ale nigdy nie było okazji, bo nie przyjeżdżał Pan na Podkarpacie, spotkaliśmy się kiedyś w Kąśnej Dolnej, ale wtedy nie było czasu na rozmowę. Ponadto od pewnego czasu działa Pan intensywnie w Gdańsku i sporo Pan koncertuje także za granicą.
          - Owszem, bywam regularnie w Gdańsku, ale mieszkam w Warszawie i wykładam w dwóch uczelniach: w Akademii Muzycznej w Gdańsku i na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. Także moja działalność koncertowa w Polsce jest rozłożona równomiernie, chociaż w Rzeszowie nie występowałem już ponad sześć lat. Bardzo się cieszę, że mogłem dzisiaj wystąpić ze znaczącym recitalem w pobliżu Podkarpacia – w Kąśnej Dolnej.

          Należy chyba podkreślić, że dopisuje Panu szczęście, bo jest Pan jeszcze młodym artystą, a już występował Pan jako solista w renomowanych salach, m.in. Carnegie Hall w Nowym Jorku, Cadogan Hall w Londynie czy Rudolfinum w Pradze. Wielkim przywilejem jest koncertować wspólnie z takimi muzykami, jak Nelson Goener, Gerard Causse, Krzysztof Jakowicz...
          - Ma pani rację, miałem dużo szczęścia w życiu otrzymując takie propozycje, ale najistotniejsi dla mnie są ludzie, z którymi mogę współpracować. Cudownie jest spotykać takich ludzi i spędzać z nimi czas, dla mnie jako muzyka bardzo rozwijające i inspirujące jest również zagrać z takimi wspaniałymi artystami, jak Gidon Kremer, Yuri Bashmetem, wspaniałym pianistą Nelsonem Goernerem, czy teraz z Szymonem Nehringiem
To są niezwykłe spotkania, których się nigdy nie zapomina, a wspomnienia ze wspólnych prób są dla mnie drogowskazem na dalszą pracę.

          Niedawno trafiły do mnie informacje, że gotowy jest program tegorocznej edycji „Piła Festival & Academy” i Pan jest szefem artystycznym tego wydarzenia. To jest bardzo ciekawa impreza.
          - Ten festiwal jest fuzją różnych wydarzeń muzycznych; będzie cykl koncertów, znakomici wykonawcy, poprowadzą również kursy mistrzowskie, do których młodzież jest wybierana drogą eliminacji i najlepsi uczestnicy mają także możliwość wystąpić podczas koncertów. Ten kurs jest jednocześnie konkursem, a wyróżniający się uczestnicy otrzymują nagrody pieniężne oraz zaproszenia na koncerty.
          Bardzo się cieszę, że w tym roku zaproszenia na ten Festiwal przyjęli wybitni muzycy, m.in. skrzypek Aleksander Sitkowiecki, który pochodzi ze słynnej rodziny Sitkowieckich, a jego wuj Dymitr Sitkowiecki był wielka gwiazdą wiolinistyki radzieckiej. Miałem też okazję słuchać cudownych nagrań dziadka Aleksandra – nieżyjącego już Juliana Sitkowieckiego.
           Przyjedzie do nas wiolonczelista Danjulo Ishizaka, który wygrał chyba wszystkie najważniejsze konkursy i jest nadzwyczajnym muzykiem. Po raz pierwszy miałem przyjemność słuchać gry tego artysty w wieku dwunastu, może trzynastu lat, podczas finału Konkursu Wiolonczelowego im. Wiltolda Lutosławskiego. Danjulo Ishizaka wygrał ten Konkurs, grając z wielkim zaangażowaniem w finale Koncert wiolonczelowy patrona konkursu.
Będziemy gościć także wspaniałą polską skrzypaczkę Annę Marię Staśkiewicz, Katarzynę Budnik, wybitną polską altowiolistkę, oraz znakomitego pianistę jazzowego Włodka Pawlika.
          Zainaugurujemy to wydarzenie koncertem w wykonaniu wymienionych gości z towarzyszeniem orkiestry kameralnej. Zaplanowane są dwa koncerty kameralne, odbędzie się także specjalny koncert nocny, podczas którego zabrzmią Wariacje Goldbergowskie Jana Sebastiana Bacha w opracowaniu Dimitrija Sitkowieckiego na trio smyczkowe. Będzie także koncert jazzowy z Włodkiem Pawlikiem w roli głównej, a podczas koncertu finałowego wystąpią uczestnicy warsztatów, którzy otrzymają od nas nagrody.
          Impreza będzie bardzo kolorowa, atrakcyjna dla publiczności i dla młodzieży, która będzie chciała w niej uczestniczyć. Wszystkich serdecznie zapraszamy do Piły od 24 sierpnia do 1 września.

          Jak Pan wspomniał o Wariacjach Golbergowskich Jana Sebastiana Bacha, przypomniały mi się koncerty w Lublinie, na które, niestety, nie mogłam się wybrać, podczas których grał Pan w trakcie dwóch wieczorów wszystkie suity Bacha.
          - To było dla mnie niezwykłe przeżycie, bo wówczas po raz pierwszy mierzyłem się z kompletem Bachowskich suit. Koncerty odbywały się w cudownej Bazylice Dominikanów na lubelskiej Starówce. To świątynia z niezwykłą akustyką. Takiego przeżycia muzycznego nie da się porównać z innymi. Głębia muzyki Jana Sebastiana Bacha dotyka spraw pozaziemskich, absolutu i dlatego trudno mi porównać jego muzykę z jakąkolwiek inną. Później jeszcze kilkukrotnie miałem przyjemność wykonać w ciągu dwóch wieczorów wszystkie suity na wiolonczelę solo lipskiego kantora.

          Słyszałam także, że Pan komponuje oraz aranżuje utwory. Podczas koncertu w Kąśnej Dolnej wykonał Pan wspólnie z Szymonem Nehringiem Sonatę G-dur na skrzypce i fortepian Maurice’a Ravela, którą opracował Pan na wiolonczelę i fortepian. Bardzo mi się to opracowanie podobało, zabrzmiało rewelacyjnie.
          - Bardzo chciałem wykonać ten utwór i dlatego opracowałem go na wiolonczelę. Uważam, że jest to jedna z najgenialniejszych sonat w historii muzyki. Jak zacząłem ją transkrybować na wiolonczelę, to okazało się, że utwór brzmi zupełnie inaczej na wiolonczeli, ale zyskuje mnóstwo dodatkowych walorów. Pierwsza część staje się bardziej śpiewna dzięki naturalnemu, wokalnemu brzmieniu wiolonczeli. Blues, który na skrzypcach także brzmi wspaniale, na wiolonczeli zyskuje mnóstwo fantastycznych barw.Wiolonczela ma ogromne możliwości kolorystyczne i używając odpowiedniej wibracji można imitować trąbkę jazzową, saksofon czy nawet kontrabas, bo struna basowa idealnie się do tego nadaje.
Mam nadzieję, że jest to ciekawa propozycja, odświeżająca repertuar wiolonczelowy.

          Komponuje Pan na zamówienie czy z potrzeby serca?
          - Od dość dawna gram tak dużo koncertów, że mam mało czasu na komponowanie. Wymyśliłem sobie bardzo sprytny pomysł na rozwiązanie tego problemu i zacząłem dużo improwizować, solo i w duecie. Nie jestem w stanie powtórzyć dokładnie moich improwizacji, natomiast nagrywając improwizację mam skomponowany utwór.
          Większość improwizacji, z którymi się spotykamy zarówno w jazzie, jak i w muzyce klasycznej, to są improwizacje na z góry przyjęty temat (zazwyczaj jest to melodia zapożyczona od innego twórcy).
Ja lubię improwizować nowe utwory niezwiązane z innymi tematami, całą kompozycję tworzę od zera i to mi sprawia największą frajdę. Komponowanie w dzisiejszych czasach nie jest łatwe. Tworząc muzykę, która ma być oryginalna, kompozytor musi się zmierzyć z całą spiralą zagadnień związanych z technologią komponowania – poszukiwaniem języka muzycznego i specyficznych nowych technik. Wymaga to bardzo dużo intelektu, a moim zdaniem w muzyce współczesnej zatraca się rola emocji.
          Inaczej jest z improwizacją, podczas której muzyka wypływa z nas w czasie jej tworzenia i nie jesteśmy w stanie odciąć się od emocji. Muzyka improwizowana jest zawsze emocjonalna, bo człowiek jest istotą emocjonalną. Kiedyś w podobny sposób także komponowano. Utwory były pisane przy instrumencie i często wypływały z improwizacji. Były naturalnie odstępstwa od tej reguły bo choćby Jan Sebastian Bach wiele swoich utworów skomponował siedząc przy biurku.
          Mam bardzo dużą potrzebę tworzenia i tam, gdzie tylko mogę, znajduję sobie na to miejsce. Czekam na taki moment, kiedy będę miał czas na komponowanie i myślę, że taki moment nadejdzie. Uważam, że do komponowania nie należy się nigdy śpieszyć, bo lepiej jest jak kompozycje w nas dojrzeją.

           Powszechnie się uważa, że instrumentem najbardziej zbliżonym do głosu ludzkiego są skrzypce. Podczas dzisiejszego wieczoru pomyślałam o wiolonczeli, bo grający obejmuje wiolonczelę całym ciałem, instrument dotyka serca.
          - Z pierwszym pani zdaniem bym polemizował, bo uważam, że wiolonczela jest najbardziej zbliżona do głosu ludzkiego. Skrzypce są instrumentem, który daje duże możliwości wirtuozowskie, daje możliwości grania efektownie, szybko, krótko, ale nigdy nie osiągnie tak śpiewnego tonu jak wiolonczela. Ambitus brzmienia wiolonczeli obejmuje skale wszystkich głosów ludzkich – wiolonczela może śpiewać basem, barytonem, tenorem, kontraltem, altem, mezzosopranem i sopranem. Skrzypce mają problem już z brzmieniem altowym, bo nie starcza im skali. W naśladowaniu śpiewu wiolonczela ma zawsze „najwięcej kart w rękawie” i za to także ją kocham, i nigdy bym jej nie zamienił na inny instrument.

          Czy wiolonczela była miłością od pierwszego „usłyszenia”?
          - Był to trochę przypadek, uzależniony od stwierdzonych predyspozycji muzycznych podczas egzaminu do szkoły muzycznej. Mogło się to zupełnie inaczej skończyć, ale na szczęście moja wspaniała pierwsza nauczycielka, pani Maria Walasek zauważyła, że mam bardzo dobry słuch wysokościowy, co predysponuje młodego człowieka do gry na instrumencie smyczkowym. Poza tym zawsze miałem dość duże, giętkie, silne ręce i dlatego na wiolonczeli gra mi się wygodnie. Z pewnością tak wygodnie nie grałoby mi się na skrzypcach, gdzie odległości między palcami są bardzo małe.

          Miał Pan też od początku szczęście do mistrzów. Studiował Pan w klasie prof. Andrzeja Bauera, z którym łączy Pana nadal przyjaźń.
          - Tak, jeszcze był wspaniały niemiecki wiolonczelista Julius Berger, u którego studiowałem w Augsburgu i bardzo dużo się od niego nauczyłem. Wiele uwag i poglądów na różne tematy związane z grą na wiolonczeli i życia w ogóle pamiętam do dziś. Jest dla mnie wielkim autorytetem. Miałem ogromne szczęście do pedagogów.

          Miał Pan także ogromne szczęście w konkursach muzycznych, bo najczęściej je Pan wygrywał, albo zdobywał liczące się nagrody. Które konkursy okazały się najważniejsze?
          - Z pewnością dwa, które wygrałem na początku studiów: VI Międzynarodowy Konkurs Wiolonczelowy im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie i Międzynarodowe Forum Młodych Wykonawców organizowane prze Europejską Unię Radiową, podczas którego zwyciężyłem i zdobyłem tytuł New Talent. Po tym konkursie otrzymałem dużo propozycji współpracy z orkiestrami radiowymi, dokonałem wielu nagrań i niektóre jeszcze do tej pory czekają na wydanie. Nagrałem wtedy bardzo dużo koncertów z orkiestrami symfonicznymi – m.in. Koncert wiolonczelowy Edwarda Elgara, II Koncert wiolonczelowy Krzysztofa Pendereckiego, Symfonię koncertującą Sergiusza Prokofiewa.

          Dziesięć lat temu nagrał Pan pierwszą płytę, która otrzymała nagrodę Fryderyk 2010.
          - Na płycie są dwa koncerty wiolonczelowe Józefa Haydna, które nagrałem z Janem Staniendą i Orkiestrą Kameralną Wratislavia. Była to dla mnie bardzo inspirująca przygoda i dały mi te nagrania mnóstwo radości. Cieszę się także bardzo na kolejną płytę, którą będziemy nagrywać w lipcu z Szymonem Nehringiem, a znajdą na niej kompozycje kameralne Fryderyka Chopina. Po fortepianie, drugim ukochanym instrumentem Chopina była wiolonczela.
          W muzyce Chopina jest zawsze pewna melancholia, liryzm, śpiewność, która przewija się we wszystkich dziełach fortepianowych, a specyficzny smutek idealnie się wpisuje w brzmienie wiolonczeli.

          Uczy Pan gry na wiolonczeli studentów, ale podczas „Tygodnia Talentów” w Kąśnej Dolnej pracował Pan z młodszymi wiolonczelistami.
          - Tak, pracowałem z młodzieżą ze szkół muzycznych II stopnia. Myślę, że dla nich był to bardzo owocnie spędzony czas, ale ja również się wiele nauczyłem, bo młodzi ludzie często zaskakują piękną grą oraz ciekawymi pomysłami interpretacyjnymi. Kilku osobom mogłem pomóc w pokonaniu pewnych trudności i mam nadzieję, że dzięki temu będą mogli efektywniej pracować. Widziałem radość w ich oczach i to była dla mnie bezcenna nagroda.
           W Kąśnej-Dolnej stworzono świetne warunki do pracy oraz do wyciszenia się. Wokół jest zielono i panuje cisza. Jest to miejsce o szczególnym klimacie. Trzymam mocno kciuki za dalszą działalność Centrum Paderewskiego, bo to miejsce żyje muzyką. Wszystko co tutaj się dzieje jest wspaniałe. Oby to trwało jak najdłużej.

          Mam nadzieję, że będziemy się spotykać podczas różnych koncertów i festiwali, które są tutaj organizowane. Dziękuję za wspaniały koncert i za rozmowę.
          - Ja również mam nadzieję na kolejne spotkania i również dziękuję.

Z dr hab. Marcinem Zdunikiem, znakomitym wiolonczelistą i kameralistą Zofia Stopińska rozmawiała 19 maja 2019 roku w Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej.

Ciągle pragniemy dostarczać publiczności nowych wrażeń

           Muzyczne Festiwale w Łańcucie od lat cieszą się ogromnym zainteresowaniem melomanów, nie tylko z Podkarpacia, ale także z innych regionów Polski i Europy. O jego renomie świadczą również znane nazwiska znakomitych artystów, którzy zaszczycili go swoją obecnością. Tegoroczna 58. edycja cieszyła się także wielkim zainteresowaniem i obfitowała we wspaniałe wydarzenia. Będziemy o nich rozmawiać z prof. Martą Wierzbieniec, dyrektorem festiwalu.

           Zofia Stopińska: Koncerty w ramach 58. Muzycznego Festiwalu w Łańcucie odbywały się w różnych miejscach, które współgrały z charakterem prezentowanych dzieł.
           Marta Wierzbieniec: Tegoroczny Festiwal cieszył się ogromnym zainteresowaniem. Stawiamy na różnorodność i co roku chcemy pokazywać publiczności nowe miejsca, w których odbywają się festiwalowe wieczory. W tym roku po raz pierwszy koncert odbył się na dziedzińcu zamkowym w Krasiczynie.
          Gościliśmy wspaniałych wykonawców, którzy zaprezentowali niezwykle interesujące interpretacje znanych i mniej znanych dzieł muzycznych. W tym roku słuchaliśmy muzyki od renesansu po współczesność.

           Centrum Festiwalu jest jednak Sala Balowa Zamku w Łańcucie. Tam 11 maja odbyła się inauguracja.
           - Festiwal zaczął się koncertem legendarnego wręcz zespołu The King’s Singers, który na scenach światowych występuje już od ponad 50 lat. Był to wspaniały koncert, który z pewnością zapadł słuchaczom w pamięć.
           W tej Sali gościliśmy też wspaniałego pianistę Krzysztofa Jabłońskiego, a jego interpretacje dzieł F. Chopina są znamienite i wzorcowe. Ogromna siła przekazu, moc ekspresji i inne walory techniczne, które zaprezentował Krzysztof Jabłoński, wywarły na publiczności ogromne wrażenie.
           Znakomite Trio Andrzeja Jagodzińskiego gościliśmy w pięknej sali hotelu „Sokół”, który znajduje się niedaleko od Muzeum Zamku w Łańcucie, a następnego dnia odbył się koncert w Filharmonii. Był to spektakl baletowy – można było usłyszeć i obejrzeć „Jezioro łabędzie” P. Czajkowskiego w wykonaniu artystów Opery Lwowskiej.

           Kolejny wieczór, 20 maja, odbył się znowu we wspaniałej Sali Balowej.
           - Pozostaliśmy w Sali Balowej przez kilka dni. Najpierw występowali tam artyści z Rumunii, a koncert ten został zorganizowany dzięki pomocy Rumuńskiego Instytutu Kultury w Warszawie. Był to ważny festiwalowy akcent, bo zorganizowana została wystawa z okazji 100-lecia nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a Rumunią. Okazało się, że w zbiorach archiwalnych Muzeum-Zamku w Łańcucie, znajduje się film dokumentujący wizytę w Łańcucie rumuńskiej pary królewskiej w 1923 roku. Ten film został publiczności także zaprezentowany.
            Podczas kolejnych wieczorów wystąpili w Sali Balowej artyści włoscy – Vincenzo Capezzuto i Soqquadro Italiano, mieliśmy okazję słuchać gry znakomitego skrzypka Bartłomieja Nizioła, któremu towarzyszył pianista Michał Francuz. Artyści wspaniale wykonali, chyba ciągle za mało jeszcze znane utwory kompozytorów polskich, m.in. Sonatę na skrzypce i fortepian I. J. Paderewskiego.
Bilkent Symphony Orchestra z Turcji przyjechała do nas z klasycznym repertuarem, bo w części drugiej zabrzmiała pod batutą Michała Maciaszczyka Symfonia „Jowiszowa” W. A. Mozarta, a w części pierwszej grał z tą orkiestrą znany polski gitarzysta Krzysztof Meisinger. Ten wieczór był także wyjątkowy.

           To był ostatni festiwalowy koncert w Sali Balowej Zamku w Łańcucie.
           - W następnym dniu odbył się koncert plenerowy na dziedzińcu Zamku w Krasiczynie dla uczczenia 200. rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki. Słuchaliśmy nie tylko utworów naszego narodowego kompozytora, ale także dzieł napisanych przez twórców współczesnych Moniuszce, bo w tym roku obchodzimy także 200. rocznicę urodzin J. Offenbacha, a wiadomo także, że Moniuszko korespondował z Rossinim. I dlatego też sięgnęliśmy po listy kompozytora, które przedstawił, wcielając się w postać Moniuszki, znakomity aktor Henryk Talar. Solistami tego koncertu byli laureaci kilku edycji wielkiego Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. St. Moniuszki w Warszawie. Słuchaliśmy: Aleksandry Kubas-Kruk, Urszuli Kryger, Rafała Bartmińskiego, Adama Zdunikowskiego, Marcina Bronikowskiego i Huberta Zapióra - finalisty tegorocznego konkursu.
           Koncert miał też charakter międzynarodowy, ponieważ do Orkiestry Filharmonii Podkarpackiej doangażowaliśmy kilku muzyków z Czech, Węgier i Słowacji, a dyrygował Jiří Petrdlík z Czech.
Koncert spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem publiczności i był to piękny wieczór, było trochę cieplej niż kilka dni wcześniej i nie padał deszcz.

           Barokowa Bazylika Bernardynów w Leżajsku była idealnym miejscem do wykonania wielkiego dzieła Jana Sebastiana Bacha.
          - Tak, Wrocławska Orkiestra Barokowa i Chór Narodowego Forum Muzyki pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka oraz soliści zaprezentowali wielkie dzieło J. S. Bacha – Mszę h-moll.
           Frekwencja publiczności przeszła nasze oczekiwania. Do ostatniej chwili sprzedawaliśmy wejściówki, bo nie gwarantowaliśmy miejsc numerowanych, staraliśmy się tylko zgromadzić jak najwięcej krzeseł i ławeczek. Bazylika była wypełniona publicznością, z czego bardzo się cieszymy, bo w tym miejscu dzieło to zabrzmiało wyjątkowo.

           Jestem ciągle pod wrażeniem wieczoru w Leżajsku, ale także nigdy nie zapomnę koncertu, którym zakończył się 58. Muzyczny Festiwal w Łańcucie.
           - Na Finał zaprosiliśmy Piotra Beczałę, światowej klasy tenora, którego nie trzeba przedstawiać, bo uważany jest za najlepszego śpiewaka i nagrodzony został Operowym Oscarem. Artyście towarzyszyła Polska Filharmonia Kameralna SOPOT w powiększonym składzie, a całość poprowadził Wojciech Rajski.
Maestro Beczała wykonał trzy bisy, a owacjom i zachwytom nie było końca. Po raz pierwszy także został postawiony telebim przed Filharmonią i Piotr Beczała mógł być także widziany i słyszany przez Rzeszowian, którzy gromadzili się na parkingu.

           Wszystko się udało i ma Pani wiele powodów do radości.
           - Oczywiście, ale chce podkreślić, że Festiwal to ogromny wysiłek organizacyjny, za który chcę podziękować wszystkim pracownikom Filharmonii, bo to jest niewielkie grono osób i każdy musiał pracować bardzo efektywnie. Na ręce pani Marty Gregorowicz, zastępcy dyrektora, składam podziękowania dla całego zespołu pracowników Filharmonii Podkarpackiej.
          Wszystko możliwe było także dzięki dobrej współpracy z Muzeum-Zamkiem w Łańcucie, dziękuję O. Kustoszowi bazyliki w Leżajsku, szefowi hotelu „Sokół” w Łańcucie i osobom zarządzającym Zamkiem w Krasiczynie.

           Potrzebne były także pieniądze.
           - Honorowym patronatem Festiwal objął Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński, bardzo dziękuję Ministerstwu za przekazane nam finanse na realizację Festiwalu, dziękuję władzom Województwa Podkarpackiego i pani Marszałkowi Władysławowi Ortylowi, Zarządowi i Sejmikowi Województwa, dziękuję władzom Miasta Rzeszowa, Radzie Miasta i panu Tadeuszowi Ferencowi – Prezydentowi Rzeszowa, dziękuję władzom Łańcuta – panu Burmistrzowi Rafałowi Kumkowi i Radzie Miasta oraz bardzo dziękuję licznemu gronu sponsorów na czele z mecenasem Festiwalu – Polską Grupą Energetyczną.

           - Ilu artystów wystąpiło na estradach 58. Muzycznego Festiwalu w Łańcucie?
           Gościliśmy ponad 400. artystów z 10 krajów, a wysłuchało tych koncertów około 10 tysięcy osób.

           Spotkałam sporo osób, które przyjeżdżają na festiwale do Łańcuta od lat.
           - Mamy stałych bywalców festiwalowych z odległych zakątków Polski i z zagranicy. Podeszła do mnie Pani, która powiedziała, że jest na Festiwalu po raz 58. Umówiłyśmy się na spotkanie i mam nadzieję, że może namówię ją do napisania wspomnień, bo trzeba pamiętać, że 60. Festiwal już niebawem.

           Za wcześnie mówić o planach, ale musi Pani je robić z dużym wyprzedzeniem, zapraszając wielkie gwiazdy. Maestro Piotr Beczała zdradził mi podczas rozmowy, że zamyka sezon 2024/2025.
          - My także do tego roku mamy zaplanowane terminy Muzycznego Festiwalu w Łańcucie i z niektórymi artystami jesteśmy już po wstępnych rozmowach.
Cieszę się, że o Muzycznym Festiwalu w Łańcucie mówi się na całym świecie, bo występujący u nas zagraniczni artyści piszą w swoich życiorysach, że występowali w ramach tego Festiwalu.
           Jest to także zasługa moich poprzedników, a także Państwa – publiczności, która nasz Festiwal rozsławia przekazując informacje o koncertach i o artystach.
Ciągle pragniemy dostarczać publiczności nowych wrażeń, proponując koncerty w wykonaniu znakomitych artystów występujących w Sali Balowej i w innych ciekawych miejscach.
           Dziękuję także publiczności, bo wszyscy artyści z panem Piotrem Beczałą na czele podkreślali, że łańcucka publiczność jest wyjątkowa, wspaniale reagująca i łatwo z nią nawiązać kontakt w czasie występu.

Spotkanie z Januszem Wawrowskim

           Tuż przed inauguracją 58. Muzycznego Festiwalu w Łańcucie odbył się świetny koncert w Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie. Solistą był wspaniały mistrz smyczka Janusz Wawrowski, który grał na skrzypcach zbudowanych przez Antonio Stradivariego w 1685 roku, a Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Podkarpackiej dyrygował mistrz batuty Marek Pijarowski. Kiedy w zapowiedzi koncertu użyłam słowa mistrzowie, jeden z czytelników – znakomity polski śpiewak, słusznie zwrócił mi uwagę, że powinnam podnieść kategorię i zamienić słowo mistrzowie na arcymistrzowie.
          Gorąco były oklaskiwane, świetnie wykonane utwory na orkiestrę, które stanowiły ramy wieczoru: Uwertura do opery „Włoszka w Algierze” Gioacchino Rossiniego i I Symfonia c-moll op. 68 Johannesa Brahmsa, ale prawdziwą burzą oklasków nagrodzona została Symfonia hiszpańska d-moll op. 21 Eduarda Lalo, w której partie solowe rewelacyjnie wykonał Janusz Wawrowski. Ogromną przyjemność sprawiało słuchanie wspaniałej kreacji tego dzieła przez solistę i czujnie towarzyszącą mu Orkiestrę pod batutą Marka Pijarowskiego. Owacja po zakończeniu trwała kilka minut i wiadomo było, że publiczność w ten sposób domaga się bisu. Janusz Wawrowski zagrał nam Bacha, a przed wykonaniem powiedział, że skrzypce, na których ma szczęście grać, i największy twórca epoki baroku urodzili się w tym samym roku. 10 maja w Filharmonii Podkarpackiej przeżyliśmy wieczór pełen wrażeń i wzruszeń.
Udało mi się umówić i zarejestrować rozmowę z Panem Januszem Wawrowskim. Cieszę się, że mogę ją polecić Państwa uwadze.

          Zofia Stopińska: Proponuję, abyśmy rozpoczęli naszą rozmowę od programu, bo wielu melomanów słusznie uważa Symfonię hiszpańską d-moll op. 21 Eduarda Lalo za jeden z najpiękniejszych utworów, ale nie wiem, czy słusznie mówi się o tym arcydziele, że jest łatwe (śmiech).
          Janusz Wawrowski: Można tylko powiedzieć, że jest to dzieło łatwiejsze w odbiorze. Jako nastolatek i student nie byłem wielkim fanem Symfonii hiszpańskiej, a mogę się nawet przyznać, że utwór mi się nie podobał.
          Kilka lat później poproszono mnie, żebym go zagrał i dopiero wtedy zaczął mi się podobać, stąd włączyłem go do repertuaru. Ostatnio przez parę lat go nie grałem i jak teraz zacząłem go ćwiczyć - to odkryłem w nim coś niesamowitego. To, co mi się kiedyś wydawało się jego ułomnością - sposoby orkiestracji przez Lalo, teraz okazało się bardzo ciekawymi „smaczkami” i grając go, próbuję wyeksponować elementy muzyki ludowej, regionalnej hiszpańskiej. Jest to rzeczywiście perełka i można powiedzieć, że każda część, a jest ich aż pięć - jest inna. Dla skrzypka jest to tak naprawdę pięć oddzielnych utworów, które ja odbieram jako pięć oddzielnych tańców tworzących coś w rodzaju suity. Kojarzy mi się momentami ten utwór z muzyką filmową i z Fantazją szkocką Maxa Brucha, która składa się z czterech części nawiązujących do tematów szkockich.
Symfonia hiszpańska jest efektowna i w każdej części jest melodia, która musi zostać w uszach słuchacza.

          Chyba po raz pierwszy w Filharmonii Podkarpackiej będzie Pan grał na skrzypcach, które zostały wykonane przez Antonio Stradivariego w 1685 roku. Miałam szczęście słuchać Pana recitalu wykonanego na tym instrumencie, a było to podczas ubiegłorocznych Międzynarodowych Kursów Muzycznych w Łańcucie.
          - Tak, gram na tych skrzypcach dokładnie od maja ubiegłego roku.

          W ubiegłym roku w sali balowej łańcuckiego zamku ten Stradivarius zachwycał pięknym dźwiękiem, ale jak mi Pan wówczas opowiadał, to były skrzypce, na których grano mało. Czy po roku coś się zmieniło?
          - Na tym egzemplarzu prawie w ogóle nie grano, a skrzypce zachowują się jak żywy organizm. W przypadku instrumentu najwyższej klasy, zbudowanego przez genialnego lutnika - jeszcze bardziej to słychać.
          Te skrzypce przez kilkadziesiąt lat w zasadzie milczały – grano na nich raz na rok przez chwilę, a to zdecydowanie za mało, aby utrzymać jego brzmienie u szczytu możliwości. Lutnicy szacowali, że te skrzypce potrzebują co najmniej dwa albo trzy lata, żeby wszystkie elementy, z których zostały zbudowane, powróciły do swoich maksymalnych właściwości drganiowych.
          Czuję to, chociaż można powiedzieć, że przez cały czas ja także się uczę na nich grać.Już gram inaczej, niż grałem rok temu.Instrument powoli się otwiera i znosi coraz więcej, można użyć większej siły, więcej oparcia i zawrzeć w dźwięku więcej przestrzeni. Jest to nie tylko moje zdanie, ale także słuchaczy, koleżanek i kolegów, którzy słyszeli „Polonię” w czerwcu ubiegłego roku i teraz.
Ja to także czuję i mogę powiedzieć, że uczymy się siebie nawzajem.

          Współpracuje Pan z międzynarodową wytwórnią fonograficzną Warner Music w ramach wieloletniego kontraktu. Efektem tej współpracy jest kilka płyt, a najnowsza ukazała się niedawno i podczas nagrań już miał Pan do dyspozycji Stradivariusa.
          - Płyta została zatytułowana „Hidden Violin”, czyli „Ukryte skrzypce” albo „Wydobyte skrzypce z zapomnienia”. Instrument był do tej pory artefaktem (zabytkiem rodzinnym) włoskiej dynastii Rattinich.  Pan Luciano Rattini, jego prawowity właściciel i nestor rodu, zdecydował się sprzedać instrument wyłącznie dlatego, że trafi on do Polski. Pan Rattini znając historię Polski wiedział, że kiedyś mieliśmy dużo instrumentów Stadivariego, które w wyniku perturbacji historycznych zostały zagubione lub rozkradzione. Chciał mieć swój wkład w odbudowanie historii naszego kraju i zależało mu bardzo, aby na tym Stradivariusie grał polski wirtuoz, który, wyposażony w instrument tej klasy, mógłby godnie reprezentować Polskę na największych scenach świata.
           Można powiedzieć, że ta płyta powstała w spontaniczny sposób, a często się zdarza, że te spontaniczne działania wychodzą najlepiej. Płyta „Hidden Violin” otrzymała Fryderyka i bardzo dużo dobrych recenzji zarówno z kraju jak i ze świata. Od marca album ten jest bowiem dostępny na całym świecie.
           Wybrałem na ten krążek najciekawsze, moim zdaniem, polskie miniatury - od kompozycji Henryka Wieniawskiego aż po utwory Witolda Lutosławskiego, czyli po czasy prawie nam współczesne. Moje propozycje konsultowałem z pianistą Jose Gallardo, z którym już od kilku lat współpracuję i nagrywam. Jest to fantastyczny pianista, który uwielbia polską muzykę, a przede wszystkim utwory Henryka Wieniawskiego. Jose, występujący na co dzień z orkiestrami - mający w repertuarze dzieła takich twórców - jak Brahms, Poulenc czy Faure, uwielbia grać ze skrzypkiem także utwory Henryka Wieniawskiego i to się czuje w trakcie gry.
          To ciekawe jak oberek, kujawiak czy polonez zabrzmiały z towarzyszeniem artysty, który jest Argentyńczykiem.W jego krwi płynie tango, a przez to z pewnością inaczej czuje rytmy polskich tańców.
Okazuje się, że aspekt ludowości muzyki potrafi być zaskakująco podobny. Tę płytę nagraliśmy w półtorej doby. Wyglądało to tak, jakbyśmy weszli do studia, aby pobawić się muzyką. Kujawiaka nagraliśmy prawie a vista.
           Żartowaliśmy, bo nagrania odbywały się w czasie największych upałów w Warszawie w lipcu 2018, z kolei naszą poprzednią płytę „Aurorę” , nagrywaliśmy tu zimą podczas rekordowo niskich temperatur. Jose przyjechał w styczniu, Warszawa była zasypana śniegiem i termometry wskazywały minus 20 stopni Celsjusza.
Uśmiechał się - mówiąc: „Zawsze jak z tobą nagrywam w Warszawie, panują ekstremalne warunki”.

          Obie płyty są znakomite i pewnie z wytwórnią Warner Music planujecie następne nagrania.
          - Owszem, są dalsze plany. Następna płyta będzie prawdopodobnie nagrana z  jedną z londyńskich orkiestr, a znajdą się na niej: I Koncert skrzypcowy Karola Szymanowskiego oraz Koncert skrzypcowy Ludomira Różyckiego, który jest moim odkryciem, wykonywałem go w zeszłym roku podczas festiwalu „Chopin i jego Europa” z Sinfonią Varsovią i z maestro Grzegorzem Nowakiem. To bardzo ciekawy koncert, utrzymany w stylu muzyki filmowej, amerykańsko-rachmaninowskiej z lat czterdziestych ubiegłego stulecia. Ostatnie nuty tego dzieła zostały zapisane ręką Różyckiego w 1944 roku. Powstanie Warszawskie nie pozwoliło kompozytorowi na ukończenie dzieła i później już do niego nigdy nie powrócił. Po ponad 70 latach udało się zrekonstruować brakujące fragmenty orkiestracji i bardzo się cieszę, że dzieło zostanie nagrane. Jestem teraz na etapie szukania sponsorów, aby zamknąć budżet związany z wydaniem płyty z orkiestrą, bo jest to dość kosztowne przedsięwzięcie.

          Ma Pan z pewnością jeszcze dużo planów związanych z muzyką polską.
          - Chciałbym nagrać Koncert skrzypcowy Mieczysława Karłowicza, niedawno odnaleziony Koncert skrzypcowy Karola Lipińskiego, który miałem okazję wykonać w Rzeszowie, II Koncert Karola Szymanowskiego i II Koncert Emila Młynarskiego. Zawsze staram się w planach nagraniowych łączyć muzykę polską, która jest mniej znana, z tzw. hitami. Większość ludzi lubi kupować płyty z utworami, które znają. Liczę na to, że jak ktoś kupi płytę ze znanym wszystkim melomanom Koncertem skrzypcowym Jeana Sibeliusa, to przy okazji zainteresuje się Koncertem skrzypcowym Mieczysława Karłowicza. Niestety, ten przepiękny utwór poza granicami Polski jest prawie nie znany.

          Wymienione przez Pana koncerty skrzypcowe zostały nagrane przez świetnych polskich skrzypków, ale były dostępne jedynie w Polsce. Dzięki wytwórni Warner Music znajdą się na całym świecie.
          - Nagrania ze słynnymi zespołami zagranicznymi także pomogą w promocji polskiej muzyki.

          Chcę jeszcze zapytać o działalność założonej przez Pana orkiestry kameralnej Warsaw Players.
          - Mówiąc językiem nowoczesnym, jesteśmy zespołem freelancerskim, ale prawdopodobnie będziemy mieli swój sezon na Zamku Królewskim, który od początku związany był z instrumentem -  odbyły się tam wystawy polskiego Stradivariusa i tam nadano mu imię POLONIA.
           Dyrekcja Zamku Królewskiego i osoby zajmujące się muzyką pragną zorganizować tam cykl koncertów z udziałem Stradivariusa, na którym gram, a także w przyszłości zapraszać artystów z całego świata, którzy również grają na Stradivariusach. Jest szansa, że odbędzie się cykl czterech prestiżowych koncertów w ciągu roku, co dałoby nam regularność występów w Warszawie. Oprócz tego mamy jeszcze zaproszenia, m.in. teraz otrzymaliśmy zaproszenie od pana Zygmunta Krauzego na prestiżowy festiwal „Muzyczne Ogrody”, gdzie wykonamy bardzo interesujące utwory Wajnberga, Karłowicza i Piazzolli. Podobnych zaproszeń jest więcej i chętnie w nich uczestniczymy.
          Warsaw Players tworzą młodzi muzycy, w większości studenci, którzy później znajdują pracę w różnych miejscach na świecie i ten zespół jest dla nich czymś w rodzaju kursów mistrzowskich. Razem zdobywamy doświadczenia, oni uczą się zarówno ode mnie, jak i od siebie, a później „idą” do swych wymarzonych zespołów.

          Wielu młodszych muzyków czeka w kolejce i chętnie uzupełnia skład tej orkiestry.
          - Oczywiście, że tak się dzieje, ale przez cały czas wspólna praca i koncerty sprawiają nam dużo radości z wykonywania dobrej muzyki i mam nadzieję, że ta idea będzie się rozwijać.

          Przez pewien czas był Pan dyrektorem festiwalu „Muzyka na szczytach”, a od 2011 roku kontynuuje Pan to swoje dzieło pod nazwą „Muzyczne przestrzenie”.
          - Tak, ten Festiwal odbywa się we wrześniu i październiku głównie w moim rodzinnym Koninie i różnych miastach Wielkopolski. Można powiedzieć, że podczas tego festiwalu spotykamy się, żeby zagrać wspólnie utwory kameralne, ale nie są to tylko hity światowej literatury, a przede wszystkim zapomniane polskie arcydzieła muzyki kameralnej. Na festiwalu „Muzyczne przestrzenie” występował także zespół Warsaw Players, były też pisane utwory na zamówienie tego festiwalu – na przykład skrzypek i kompozytor Marcin Markowicz napisał Koncert skrzypcowy dla mnie i orkiestry Warsaw Players, czy Norbert Palej, kompozytor kanadyjski, który tworzył dla nas wcześniej.
          Festiwal jest dość skromny i kameralny, ale żyje i rozwija się. Zawsze wspierają nas przede wszystkim władze Konina – miasta, w którym się urodziłem. Doceniają, że organizuję wartościową imprezę i zapraszam bardzo dobrych wykonawców. Jedynym mankamentem jest fakt, że jesteśmy skazani na sale domów kultury, w których nie ma dobrej akustyki, albo koncerty odbywają się w kościołach, w których często jest bardzo gorąco lub zimno. Bardzo żałuję, że w moim rodzinnym Koninie, gdzie jest wspaniała szkoła muzyczna, w której wykształciło się wielu wybitnych muzyków, m.in. Jan Kaczmarek, Dariusz Przybylski, Łukasz Kuropaczewski i jest wielu melomanów, którzy zawsze tłumnie przychodzą na koncerty muzyki klasycznej, brakuje dobrej sali koncertowej, w której mogą się odbywać koncerty.

          Wiem, że niektórzy kompozytorzy piszą utwory z myślą o Panu.
          - Współpraca z kompozytorami bardzo mnie interesuje i inspiruje. Najlepszym przykładem są wymienione już koncerty skrzypcowe Norberta Paleja i Marcina Markowicza, które są bardzo ciekawe i oryginalne. Odkryliśmy także Concertino na skrzypce i smyczki Mieczysława Wajnberga.
          Brakuje nowych koncertów na skrzypce ze smyczkami, a myślę, że smyczki są dosyć ciekawym instrumentarium do wykorzystania. Można stosować dużo ciekawych efektów dźwiękowych, a także nawet odgłosów.
           Bardzo bym chciał kontynuować współpracę z żyjącymi współcześnie kompozytorami i brać udział we współtworzeniu nowych dzieł skrzypcowych, dzielić się moją wiedzą i doświadczeniami.

          W historii muzyki zdarzało się to dość często, a najlepszym przykładem była współpraca dwóch wspaniałych polskich artystów Karola Szymanowskiego i Pawła Kochańskiego.
          - Marzy mi się taka współpraca, instrumenty smyczkowe mają wiele niewykorzystanych do tej pory przestrzeni. Myślę o połączniu smyczków z elektroniką, bardzo mnie inspiruje to, co się dzieje w muzyce filmowej – na przykład Hansa Zimmera. Doszukuję się w muzyce filmowej analogii z operą.
           Opera kiedyś przyciągała rzesze wielbicieli, a melodie arii były nucone przez wielbicieli tego gatunku. Sądzę, że dzisiaj podobną rolę pełni muzyka filmowa, która jest pisana fantastycznie i często są to kompozycje na bardzo wysokim poziomie.

          Nigdy nie próbował Pan sam komponować w tym stylu albo aranżować melodii napisanych na potrzeby filmu?
          - Wie Pani, że myślałem o tym. Może spróbuję aranżować fantazje albo robić tak jak kiedyś Wieniawski czy Paganini, którzy pisali fantazje na podstawie oper, a ja chcę wykorzystać muzykę filmową.

          To by było bardzo ciekawe. Do końca maja już niedaleko, czerwiec szybko minie i myślę, że w lipcu przyjedzie Pan do Łańcuta na 45. Międzynarodowe Kursy Muzyczne im. Zenona Brzewskiego.
          - Niestety, w tym roku, po raz pierwszy od wielu lat, nie będzie mnie na Kursach w Łańcucie. Ze względu na nadmiar obowiązków, niestety nie dam rady przyjechać.

          Całe szczęście, że nie odłożyłam rozmowy z Panem na lipiec. Mam nadzieję, że wyjedzie Pan zadowolony ze współpracy z naszą Orkiestrą.
          - Cieszę się, że jestem w Rzeszowie teraz i gram Symfonię hiszpańską Eduarda Lalo, bo bardzo lubię pracować z tym zespołem. Atmosfera jest przesympatyczna, Orkiestra jest bardzo wrażliwa i słuchająca także solisty. O występie pod batutą maestro Marka Pijarowskiego marzyłem od dawna, jest to pierwsza okazja naszej wzajemnej współpracy. Jestem zachwycony i zauroczony Jego muzykalnością i podejściem do akompaniamentu. Niewielu dyrygentów potrafi to robić z takim wyczuciem.

Z dr hab. Januszem Wawrowskim, wybitnym polskim skrzypkiem i pedagogiem rozmawiała Zofia Stopińska 10 maja 2019 r. w Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie

Powrót po latach na łańcuckie salony

          Brytyjski zespół „The King’s Singers, który już ponad pół wieku zachwyca publiczność na całym świecie, zainaugurował 11 maja w sali balowej Zamku 58. Muzyczny Festiwal w Łańcucie. Ze względu na ogromne zainteresowanie publiczności Artyści zgodzili się powtórzyć koncert w niedzielę o 15.00 i
zostali entuzjastycznie przyjęci. Na długie brawa i owacje na stojąco Zespół sobie zasłużył proponując publiczności bardzo różnorodny program w najlepszym pod każdym względem wykonaniu: idealnej intonacji, brzmieniu i dykcji, a wszystko sposób bardzo naturalny. Kunsztu zespołu The King’s Singers ani atmosfery panującej w sali balowej łańcuckiego Zamku nie da się opisać słowami. Trzeba było tam po prostu być. Cudowny pod każdym względem wieczór.
          Tydzień po inauguracji wystąpi w sali balowej wybitny pianista Krzysztof Jabłoński, dwa dni później duet z Rumunii, a następnie włoski kontratenor Vincenzo Capezzuto, orkiestra z Turcji oraz nasz znakomity skrzypek Bartłomiej Nizioł.
          Uważam, że Bartłomiej Nizioł należy do niewielkiego grona najwybitniejszych skrzypków swojego pokolenia na świecie i dlatego jestem szczęśliwa, że artysta zgodził się na wywiad jeszcze przed przyjazdem do Łańcuta.

           Zofia Stopińska: Miło nam będzie oklaskiwać Pana w Sali balowej łańcuckiego Zamku 21 maja. Można powiedzieć, że po latach powraca Pan do miejsc znanych z czasów młodości, kiedy uczestniczył Pan w Międzynarodowych Kursach Muzycznych im Zenona Brzewskiego w Łańcucie. Jak Pan wspomina Kursy, pedagogów, pod okiem których doskonalił Pan swoją grę, atmosferę Kursów i występy w Sali balowej?
           Bartłomiej Nizioł: Ja również się cieszę, że po latach wrócę do pięknego Zamku w Łańcucie i wystąpię w ramach tegorocznego Muzycznego Festiwalu.
Ostatnio występowałem tam w ramach Międzynarodowych Kursów Muzycznych im. Zenona Brzewskiego i brałem już wówczas udział w tych Kursach w roli profesora.
          Oczywiście, pamiętam wcześniejsze, lata kiedy przyjeżdżałem do Łańcuta najpierw jako uczeń szkoły muzycznej, a później jako student. To było tuż przed przemianami w Polsce oraz w czasie ich trwania i były to ciężkie czasy. Pamiętam, że sam dojazd ze Szczecina do Łańcuta w przepełnionym pociągu trwał kilkanaście godzin i był męczący. Natomiast Kursy zawsze były wspaniałe, bo mieliśmy możliwości kontaktu z największymi profesorami na świecie. Między innymi miałem przyjemność pracować pod kierunkiem tak wspaniałych profesorów, jak prof. Michael Frischenschlager z Wiednia, czy słynny prof. Zachar Bron, którego uważam za najsłynniejszego obecnie pedagoga gry na skrzypcach. Wspominam udział w łańcuckich Kursach z dużym sentymentem. Ostatni raz jako uczestnik Kursów byłem w Łańcucie przed konkursem w Londynie i „ogrywałem” program, nabierałem ostatniego szlifu przed tym bardzo ważnym konkursem.
          Moje wspomnienia są bardzo sentymentalne również dlatego, że mój ojciec pochodzi z okolic Rzeszowa, tam mamy rodzinę i czuję, że łączą mnie również więzy krwi z tym pięknym regionem.

           Tym razem w wykonaniu sonat Ignacego Jana Paderewskiego, Zygmunta Stojowskiego i Władysława Żeleńskiego, będzie Panu towarzyszył Michał Francuz – pianista związany z poznańskim środowiskiem muzycznym, ale koncertujący z powodzeniem jako solista i kameralista. Jak długo Panowie razem współpracują i czy ta współpraca dotyczy tylko koncertów w Polsce?
          - Podczas recitalu będzie towarzyszył mi przy fortepianie pan Michał Francuz, jest to znakomity pianista i kameralista, z którym obecnie pracujemy nad bardzo ambitnym projektem, bo jesteśmy w trakcie nagrań wszystkich polskich sonat na skrzypce i fortepian. Mamy w planie nagranie około 40 pozycji, ten projekt będzie rozłożony na kilka lat. Do tej pory koncentrowaliśmy się na nagraniu sonat twórców działających w tym samym okresie, co Ignacy Jan Paderewski. Utrwalone zostały sonaty: Paderewskiego, Żeleńskiego, Noskowskiego, dwie sonaty Stojowskiego oraz miniatury Żeleńskiego. Dlatego w programie koncertu w sali balowej łańcuckiego Zamku znajdą się: Sonata op. 13 na skrzypce i fortepian Ignacego Jana Paderewskiego, Sonata op. 13 Zygmunta Stojowskiego i Sonata op. 30 Władysława Żeleńskiego.

           Prowadzi Pan bardzo intensywną działalność artystyczną, obejmującą kilka nurtów muzyki: solista, kameralista, koncertmistrz orkiestry i pedagog. Czy któryś z tych nurtów dominuje?
          - Staram się utrzymywać równowagę, która polega na tym, że moja praca w ciągu roku podzielona jest na okresy, kiedy koncertuję, nagrywam nowe płyty (staram się co roku nagrać jedną lub dwie nowe płyty), jeden dzień w tygodniu spędzam na uczelni i zajmuję się pracą pedagogiczną, a stanowisko koncertmistrza orkiestry operowej łączę harmonijnie z koncertami – są miesiące, kiedy gram więcej w orkiestrze i wówczas mniej występuję jako solista.

           Proszę opowiedzieć o współpracy z Vladimirem Cosmą, wybitnym twórcą muzyki filmowej.
          - To była właściwie jednorazowa współpraca i dotyczyła kilku koncertów oraz nagrania płyty. Było to już kilka lat temu i od tego czasu nie pracowaliśmy razem.

           Już prawie ćwierć wieku mieszka Pan w Szwajcarii. Jak często przyjeżdża pan do Polski i z którymi ośrodkami muzycznymi współpracuje Pan najczęściej i czy ta współpraca dotyczy wyłącznie działalności koncertowej?
          - Mieszkam w Szwajcarii od 1995 roku. Wyjechałem tam po ukończeniu studiów w Akademii Muzycznej w Poznaniu pod kierunkiem prof. Jadwigi Kaliszewskiej, aby kontynuować naukę u prof. Pierre’a Amoyala, słynnego skrzypka francuskiego w Conservatoire de Lausanne.
          Od czasu, kiedy można podróżować bez problemu i są bezpośrednie połączenia z Zurychu z polskimi miastami: Wrocław, Gdańsk, Kraków, Warszawa, i w ciągu półtorej godziny można się znaleźć w Polsce, przyjeżdżam do Polski częściej. Występuję z koncertami oraz jako gościnny profesor. Współpracuję dosyć często z Akademią Muzyczną w Katowicach, przez 10 lat byłem dyrektorem artystycznym Music Festiwal & Master Class w Pile i zajmowałem się tam organizacją oraz promocją młodych polskich talentów. Formuła tego festiwalu była interesująca, ponieważ oprócz indywidualnych lekcji każdy z uczestników miał możliwość kilkukrotnego zaprezentowania swoich umiejętności i dlatego było organizowanych sporo koncertów, a na zakończenie przyznawana była nagroda specjalna w postaci koncertu.

          Jest Pan laureatem pierwszych nagród na najbardziej liczących się międzynarodowych konkursach skrzypcowych (Poznań, Adelajda, Pretoria, Bruksela, Paryż). Z pewnością udział w konkursach miał duży wpływ na Pana karierę. Dzisiaj zapraszany jest Pan na te konkursy, a także na wiele innych, jako juror i z pewnością obserwuje Pan rozwój wielu młodych skrzypków. Czy konkursy są nadal tak ważne? Czy można zdobyć popularność i uznanie bez udziału w konkursach?
          - Udział w konkursach był kiedyś bardzo ważny, teraz, z racji tego, że konkursów namnożyło się bardzo dużo, też. Kiedyś wygrana na konkursie w Paryżu, Moskwie czy Poznaniu właściwie gwarantowała już sukces, w czasie moich studiów i na początku działalności zawodowej trzeba było się zaprezentować na kilku konkursach, teraz jest podobnie. Same konkursy dają jedynie możliwość prezentacji i promowania się, natomiast późniejsze kontakty z organizatorami festiwali i koncertów oraz z agencjami koncertowymi są najważniejsze do zrobienia kariery.
            Kreatywność młodych muzyków jest niezbędna. Trzeba ciągle mieć pomysł na promowanie swoich umiejętności, na swój repertuar, bo organizatorzy oczekują, żeby ciągle odnajdywać coś nowego.

           Czy organizacja koncertów, festiwali i innych imprez popularyzujących muzykę klasyczną w Polsce różni się od organizacji podobnych przedsięwzięć w innych krajach, w których Pan występuje?
           - Uważam, że w Polsce koncerty i festiwale zawsze były organizowane na najwyższym poziomie. Mamy powody do dumy, bo mamy w naszym kraju wiele wspaniałych, na światowym poziomie festiwali i koncertów. Najlepszym przykładem jest Muzyczny Festiwal w Łańcucie, który może z powodzeniem konkurować z wieloma festiwalami w Europie i na świecie.
Zawsze chętnie w Polsce występowałem i występuję.

           Jak często gra Pan utwory polskich kompozytorów poza granicami Polski i jak przyjmuje je publiczność?
           - Zawsze starałem się i nadal się staram promować polską muzykę. Nagrałem wiele płyt z utworami polskich kompozytorów, m.in. nagrałem kilka płyt z utworami Henryka Wieniawskiego, nagrałem płyty z utworami Karola Lipińskiego, Grażyny Bacewicz, niedawno nagrałem Koncert podwójny Krzysztofa Pendereckiego, z Orkiestrą BBC nagrałem Koncert skrzypcowy Zygmunta Stojowskiego. Najnowszy projekt nagrania wszystkich polskich sonat skrzypcowych najlepiej potwierdza, że staram się promować polską muzykę. Uważam, że polscy muzycy powinni promować dzieła polskich twórców i mają wielkie pole do popisu, bo jest bardzo dużo utworów polskich kompozytorów, które nie są znane, a są to utwory godne wykonania.

           Czy ma Pan jakieś pozamuzyczne pasje i czas na ich realizację?
            - Moją wielką pozamuzyczną pasją są podróże. Staram się raz w roku znaleźć trzy lub cztery tygodnie na podróże. Są to różne podróże, zazwyczaj dalekie: do krajów azjatyckich, a teraz mamy w planach miesięczny pobyt w Stanach Zjednoczonych – głównie w Kalifornii. Podróże mnie relaksują, a ponadto mogę wspólnie z żoną spędzić czas, oglądając piękny świat, poznając nowe dla nas kultury i zakątki.
Jeżdżę bardzo dużo po świecie koncertując i może czytelnicy są zdziwieni, że odpoczywam również podróżując, ale podczas podróży koncertowych nie ma możliwości zwiedzania. Podróż koncertowa różni się w sposób zasadniczy od podróży bez instrumentu, ma się cały dzień dla siebie.

            Jak długo będzie Pan w Łańcucie? Czy może Pan zostać na Festiwalu kilka dni, czy musi Pan jechać na kolejne koncerty albo wracać do domu, gdzie także czeka Pana z pewnością wiele pracy?
            - Mój pobyt w Łańcucie będzie niestety bardzo krótki, przyjeżdżam na próbę i w tym samym dniu mam koncert, a na następny dzień muszę wyjechać. Przykro mi z tego powodu, ale w maju mam wyjątkowo dużo pracy, bo m.in. jestem na festiwalu w Szczecinie, gdzie wykonamy recital z panem Michałem Francuzem, a także poprowadzę kursy. Później kilka dni spędzę w Katowicach, gdzie nagrywam kolejną płytę.
           Pozdrawiam Państwa serdecznie i zapraszam 22 maja o 19.00 do sali balowej łańcuckiego Zamku, gdzie zabrzmią perły polskiej muzyki na skrzypce i fortepian.

Zakochałem się w „Strasznym dworze”

            3 maja Orkiestra Filharmonii Podkarpackiej wraz ze studentami i absolwentami Wydziału Wokalno-Aktorskiego Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina pod batutą Marty Kluczyńskiej, w inscenizacji i reżyserii Ryszarda Cieśli, przedstawili przekrój opery „Straszny dwór” Stanisława Moniuszki na scenie na Rzeszowskim Rynku na zakończenie „Święta Paniagi”, czyli ulicy 3 Maja. Spektakl został starannie przygotowany i dobrze wykonany, dlatego chociaż było zimno i padał deszcz, większość publiczności wytrwała do końca i gromko oklaskiwała wykonawców.
           Przed ostatnimi przygotowaniami do koncertu rozmawiałam z prof. Ryszardem Cieślą, znakomitym śpiewakiem, dziekanem Wydziału Wokalno-Aktorskiego UMFC w Warszawie.

          Zofia Stopińska: Nie po raz pierwszy Wydział Wokalno-Aktorski Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina współpracując z Filharmonią Podkarpacką występuje w Rzeszowie ze spektaklem operowym. Poprzednie występy bardzo się udały i były gorąco oklaskiwane przez publiczność.
          Ryszard Cieśla: Po raz pierwszy przyjechaliśmy do Rzeszowa z „Cosi fan tutte” Wolfganga Amadeusza Mozarta. Ten spektakl wystawialiśmy najczęściej także poza granicami Polski, bo byliśmy w Sevilli, Stambule, Reisbergu oraz w kilku miastach w Polsce.
Drugą operą, którą pokazaliśmy rzeszowskiej publiczności, był „Eugeniusz Oniegin”.
           Dzisiaj w Rzeszowie pokażemy fragmenty „Strasznego dworu” Stanisława Moniuszki i będziemy nadal pracować nad tą operą, bo planujemy ją w całości wystawić jesienią w Teatrze Wielkim w Warszawie. Solistom z Wydziału Wokalno-Aktorskiego towarzyszyć będzie chór i orkiestra Uniwersytetu Fryderyka Chopina w Warszawie.
Mamy nadzieję, że z tym spektaklem w pełnej wersji, z kostiumami i scenografią, zawitamy do Rzeszowa.

           „Straszny dwór” to jedna z najpiękniejszych polskich oper, ale dla młodych śpiewaków, którzy dopiero studiują i nie mają jeszcze doświadczenia scenicznego, to trudne dzieło.
          - Uważam, że jest to najpiękniejsza polska opera. Pomimo, że niektórzy muzykolodzy i znawcy uważają, że najważniejszą operą polską jest „Król Roger” Karola Szymanowskiego, to ja twierdzę, że „Straszny dwór” jest największym arcydziełem. Biorę pod uwagę całość: dramaturgię, inwencję melodyczną, orkiestrację. To jest opera belcantowa w najlepszym stylu i można ją porównywać z najlepszymi dziełami włoskich mistrzów: Belliniego, Rossiniego czy Donizettiego, którzy zaliczani są do grona największych twórców operowych na świecie. Ja stawiam „Straszny dwór” pomiędzy największymi ich kompozycjami.
          Zgadzam się także z panią, że to opera niełatwa i wymaga wielkiego kunsztu, ale kiedy w 2007 roku wystawiałem po raz pierwszy tę operę w profesjonalnej obsadzie najlepszych polskich artystów i pojechaliśmy do Chicago, to podczas pracy i przedstawień odkryłem, że jest to opera o młodych ludziach i dla młodych.
Oczywiście są role – Miecznika czy Macieja przeznaczone dla osób nieco starszych, ale córki Miecznika, czy panicze to są młodzi ludzie i ich role mogą być wykonywane przez dobrych śpiewaków, którzy jeszcze studiują.
          Dziesięć lat później, w 2017 roku zawitaliśmy znowu do Chicago i wówczas w obsadzie miałem już tylko dwóch profesjonalnych śpiewaków z wielką karierą, czyli Leszka Skrlę (Miecznika) i Rafała Bartmińskiego (Stefana), a pozostali to byli studenci z Wydziału Wokalno-Aktorskiego, dwadzieścia osób śpiewających w chórze stanowili studenci z młodszych lat. Studenci sprawdzili się znakomicie i dlatego teraz postanowiłem, że cały spektakl „Strasznego dworu” przygotujemy w wykonaniu studentów.

           Przez cały czas przygotowuje Pan ze studentami nowe spektakle operowe, co jest bardzo ważne, bo kończący warszawską uczelnię młodzi śpiewacy mają już sporo doświadczeń i później dobrze sobie radzą na scenach profesjonalnych oper.
           - Chcę podkreślić, że wydziały wokalno-aktorskie wszystkich ośmiu uczelni w Polsce starają się jak najlepiej przygotować studentów do wykonywania zawodu; przygotowują spektakle, współpracują z teatrami operowymi, bo element edukacji pozwalający na sprawdzenie się na scenie jest konieczny. Jak ktoś kiedyś powiedział: „Artystą się stajemy na scenie” i ta edukacje jest konieczna.
           Nie jest to łatwe ze względów systemowych, uczelnie generalnie nie posiadają swoich scen. Gdybym miał scenę na wyłączność naszego wydziału, to mógłbym tę sferę edukacji bardziej rozwinąć, ale współpracuję z Teatrem Wielkim-Operą Narodową, współpracuję z Filharmoniami – między innymi z Podkarpacką, starając się zapewnić studentom szanse wejścia w zawód od strony praktycznej, bo to jest niezbędne.

          Idąc na to spotkanie zastanawiałam się, ile czasu musi Pan poświęcić na przygotowanie spektaklu ze studentami. Pierwszy etap prac odbywa się w domu, trzeba pracować z poszczególnym studentami, a dopiero później można pracować nad poszczególnymi scenami, aktami dzieła. Nie da się tego ani przewidzieć, ani zmierzyć w godzinach.
          - To prawda, problem polega jeszcze na tym, że wykonuję kilka zawodów jednocześnie: jestem dziekanem, mam wiele prac typowo administracyjnych, prowadzę własną klasę wokalną, jestem dyrektorem artystycznym Filharmonii im. Romualda Traugutta, mam obowiązki jako prezes SPAM-u, w sumie jest tego bardzo dużo. Często marzę o tym, żeby zająć się wyłącznie reżyserowaniem spektakli w profesjonalnych warunkach. Nagroda za tę pracę jest dopiero po spektaklach, kiedy widzę młodych artystów, którzy przeżyli wartościowe doświadczenie sceniczne w profesjonalnych warunkach i jak ono ich rozwija. Wówczas jestem przekonany, że warto było poświęcić tyle czasu. Zawód pedagoga jest zawodem z misją i wówczas nie liczy się czasu, bo wiadomo, że tworzy się coś ważnego, co później pięknie owocuje i wielką satysfakcją jest świadomość, że pomogło się komuś wystartować, rozwinąć skrzydła.

          Gorące brawa publiczności są także powodem do satysfakcji dla wykonawców i realizatorów. Scena na Rynku w Rzeszowie trochę Was ogranicza. Nie można tam pokazać baletu i pełnych dekoracji, a soliści mają także ograniczone pole do popisów teatralnych. Będzie to estradowe wykonanie.
          - To wszystko prawda, ale wystąpią w kostiumach, które wypożyczyliśmy z Teatru Wielkiego. Nasza scenografia i kostiumy będą gotowe dopiero na jesienną premierę pełnego spektaklu.
          Rok Moniuszkowski rozpoczął się 1 stycznia, a można powiedzieć, że faktycznie się zaczął 6 stycznia, kiedy Dworzec Centralny w Warszawie otrzymał imię Stanisława Moniuszki. Jest to w dużej mierze zasługa Towarzystwa Moniuszkowskiego, założonego przez śp. Marię Fołtyn, w którym to towarzystwie jestem wiceprezesem. Do naszych starań dołączył dyrektor Teatru Wielkiego Opery Narodowej Waldemar Dąbrowski, który jest pełnomocnikiem ds. obchodów 200. rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki, a dyrekcja PKP odpowiedziała pozytywnie.
           Rok Moniuszkowski trwa i szczególna misja spoczywa na nas – muzykach polskich, bo jeszcze wiele jest do zrobienia w zakresie promocji postaci i muzyki ojca polskiej opery narodowej.

          Słyszałam, że niedawno był Pan ze studentami na festiwalu w Wuhan w Chinach.
          - To było w listopadzie ubiegłego roku i na tym znanym festiwalu wystąpili nasi studenci. Zaproszonych zostało do Wuhan 30 uniwersytetów z całego świata i byliśmy jedynym uniwersytetem, który zaproponował koncert wokalny i jedynym, w którym występowali studenci. Pozostałe uniwersytety zaprezentowały występy pedagogów. Przedstawiliśmy tam fragmenty z opery „Straszny dwór” w kostiumach. Ja przybliżałem treść libretta w języku angielskim, a śpiewak z Chin tłumaczył moje słowa na język chiński. Wywarliśmy ogromne wrażenie na wszystkich i nasz występ został entuzjastycznie przyjęty. Chciałbym w niedalekiej przyszłości wystawić „Straszny dwór” w Chinach z udziałem chińskich śpiewaków. Pierwszą jaskółkę mamy przygotowaną na koncert w Rzeszowie, bo w obsadzie, w partii Miecznika, jest nasz dyplomant z Chin (Linhao Qin) , który pozostaje w Polsce, bo chce zrobić doktorat.

          Niedawno rozmawiałam z panią Elżbietą Janowską Moniuszko, prapraprawnuczką Stanisława Moniuszki, która mieszka w Warszawie, i mówiła mi, że udostępniała chińskiej śpiewaczce nuty i teksty pieśni Stanisława Moniuszki, która przełożyła dwie pieśni na język chiński. To była Wasza studentka, która wyjechała do swojej ojczyzny i często zamieszcza w repertuarze koncertowym pieśni Stanisława Moniuszki zarówno z języku chińskim, jak i polskim.
          - To moja doktorantka Feng Ke, która zajęła się liryką wokalną Stanisława Moniuszki i nagrała sporo pieśni w języku polskim, ale też kilka przetłumaczyła i wykonuje je w języku chińskim. Chcę podkreślić, że pieśni Stanisława Moniuszki w języki chińskim brzmią równie pięknie.

          Mam nadzieję, że dzięki takim działaniom muzyka Stanisława Moniuszki znajdzie właściwe miejsce na światowych scenach, ponieważ w pełni na to zasługuje. Przecież nawet Rossini podziwiał kompozycje Moniuszki i wyraził to w listach do naszego kompozytora. To jest nasza wina, że muzyka ojca polskiej opery narodowej tak rzadko rozbrzmiewa na estradach za granicą.
          - To jest nasza wina, ale także kilku istotnych rzeczy, z którymi nie umiemy sobie do tej pory poradzić. Są niewłaściwe kalki pojęciowe – część z nich została zdefiniowana w czasach socrealizmu, a część narzucił postmodernizm. W tych kalkach pojęciowych Moniuszko jest uważany za kompozytora zaściankowego, co jest wielkim nieporozumieniem. Wystarczy rzetelnie przestudiować partytury jego dzieł – szczególnie „Halkę”, „Straszny dwór” i „Hrabinę”, bo są to arcydzieła światowe. To są znakomicie skomponowane pod każdym względem opery i doceniali ten kunszt kompozytorzy współcześni Moniuszce.
           Mówi się także, że Polska była w tym czasie w okresie zaborów i nic wartościowego w takich warunkach nie mogło powstać. Owszem, w XIX wieku Polski nie było na mapie, ale w sensie kulturowym posiadała spuściznę poprzednich wieków wielkiej Rzeczpospolitej. Jeżeli się sięgnie po dzieła polskiej literatury muzycznej XVI czy XVII wieku, to są one na światowym poziomie. Pamiętam, jak w okresie mojej działalności w zespole „Bornus Consort”, kiedy w Wiedniu prezentowaliśmy dzieła Pękiela, Szarzyńskiego, Mielczewskiego i Gorczyckiego, to wszyscy zachwycili się tą muzyką, a przecież byli to, w swoich czasach, najwięksi kompozytorzy okresu baroku. Rozwinięta myśl naukowa, literatura i sztuka w zaliczanych do największych uniwersytetów europejskich – uniwersytetów we Lwowie i Wilnie, nie znikły w XIX wieku pomimo, że Polski politycznie nie było na mapie. Z tego bogactwa kulturowego wyrośli Moniuszko i Chopin.
          Niewłaściwe kalki pojęciowe, niestety, są często jeszcze powielane i dlatego nawet część Polaków niewłaściwie ocenia wartość twórczości Stanisława Moniuszki.

           Pewnie czuje się Pan w Rzeszowie jak w domu, bo to przecież rodzinne miasto.
           - Oczywiście, że tak. Ostatnio bywamy z żoną w Rzeszowie niezbyt często, bo mamy sporą gromadkę wnuków w Warszawie i związane są z tym miłe obowiązki, które ograniczają nasze pobyty w Rzeszowie. Okazja, kiedy można połączyć artystyczne obowiązki i przyjemności z radością odwiedzenia rodziców zdarza się rzadko, ale jest to zawsze dla mnie czas szczególnie ważny i miły.

           Spogląda Pan na zegarek, co oznacza, że należy kończyć rozmowę, bo przed Wami jeszcze krótka próba sytuacyjna na Rynku, trochę czasu na odpoczynek i koncert. Mam nadzieję, że następnym razem będzie więcej czasu na rozmowę.
          - Nie rozmawiałem jeszcze z panią prof. Martą Wierzbieniec, ale chciałbym pokazać pełny spektakl opery „Straszny dwór” w Rzeszowie, bo to jest przepiękna komedia muzyczna z bardzo istotnym kontekstem patriotycznym. Siła wymowy przywołania wielkiej Rzeczpospolitej w etosie rycerskim szlacheckiego domu była tak wielka, że (paradoksalnie) zaszkodziła ona „Strasznemu dworowi”. Odbiór dzieła wystawionego tuż po klęsce powstania styczniowego był tak entuzjastyczny, że po trzecim spektaklu „Straszny dwór” został zdjęty z afisza i Moniuszko już go nigdy nie zobaczył.
           Zakochałem się w „Strasznym dworze” reżyserując go dwukrotnie, jestem pewien, że tą operą zachwycą się wszyscy i dlatego tak bardzo chciałbym ją pokazać w swoim rodzinnym mieście.

Z prof. Ryszardem Cieślą – świetnym śpiewakiem, dziekanem Wydziału Wokalno-Aktorskiego Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie Zofia Stopińska rozmawiała 3 maja 2019 roku w Rzeszowie.

Majowe propozycje Filharmonii Podkarpackiej

           Maj jest zawsze miesiącem wyjątkowym, obfitującym w różne wydarzenia, dla dyrekcji, orkiestry i wszystkich pracowników Filharmonii Podkarpackiej.
           3 maja Orkiestra Filharmonii Podkarpackiej wraz ze studentami i absolwentami Wydziału Wokalno-Aktorskiego Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina pod batutą Marty Kluczyńskiej w inscenizacji i reżyserii Ryszarda Cieśli, przedstawili przekrój opery „Straszny dwór” Stanisława Moniuszki na scenie na Rzeszowskim Rynku na zakończenie „Święta Paniagi”, czyli ulicy 3 Maja. Spektakl został starannie przygotowany i dobrze wykonany, dlatego chociaż było zimno i padał deszcz, większość publiczności wytrwała do końca i gromko oklaskiwała wykonawców.
          Kolejny koncert odbędzie się w dniu 200. urodzin Stanisława Moniuszki, a o przybliżenie tego i innych wydarzeń poprosiłam panią prof. Martę Wierzbieniec – dyrektorkę Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie.

          Marta Wierzbieniec: Tegoroczny maj jest dla nas szczególny dlatego, że w tym roku, dokładnie 5 maja przypada 200. rocznica urodzin Stanisława Moniuszki, kompozytora chyba ciągle jeszcze niedocenianego, kompozytora, którego muzyka zbyt rzadko jest wykonywana, o którym ciągle za mało mówimy, a przede wszystkim za mało artystów z zagranicy wie, że to twórca polskiej opery narodowej i komponował oprócz oper także liczne dzieła o charakterze religijnym, utwory orkiestrowe, kameralne, miniatury fortepianowe, a przede wszystkim pieśni.
          Chcemy o Stanisławie Moniuszce mówić oraz wykonywać jego dzieła, przypominać pieśni, bo pewnie wszyscy znamy: „Prząśniczkę” czy „Znasz li ten kraj”, ale nie znamy wielu innych pieśni i innej twórczości; pięknej, wzruszającej, polskiej. Rok Stanisława Moniuszki jest najlepszą okazją byśmy lepiej poznali życie i twórczość Stanisława Moniuszki.
          5 maja w Filharmonii Podkarpackiej o godzinie 19.00 rozpocznie się wielki urodzinowy koncert Stanisława Moniuszki z okazji 200. rocznicy urodzin tego kompozytora. Mamy zaplanowanych kilkanaście koncertów w Roku Moniuszkowskim, ale podczas tego szczególnego koncertu, w dniu urodzin, chcemy pokazać najmłodszych śpiewaków, którzy może jeszcze nie mają jeszcze dużego doświadczenia scenicznego i nie występowali na słynnych scenach świata, ale jestem przekonana, że wszystko przed nimi. Solistami tego koncertu będą laureaci III Międzynarodowego Konkursu Wokalnego ARS ET GLORIA 2019, który odbył się w styczniu tego roku w Katowicach. Pomysłodawcą i głównym organizatorem tego Konkursu jest ks. Paweł Sobierajski, który jest profesorem Akademii Muzycznej w Katowicach, gdzie kształci wokalistów, którzy z powodzeniem występują na scenach nie tylko w Polsce. W naszej Filharmonii wystąpią: Justyna Bujak, Roksana Wardenga, Piotr Brożek, David Roy i Jakub Smidt.
          W programie wieczoru znajdą się arie z kilku oper Stanisława Moniuszki, m.in. z opery „Flis”, „Hrabina”, „Verbum Nobile”, nie może zabraknąć arii z „Halki” i „Strasznego dworu” oraz pieśni opracowanych na głos solowy i orkiestrę. Oczywiście młodym artystom towarzyszyć będzie Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Podkarpackiej pod batuta Sławomira Chrzanowskiego, która wykona także utwory skomponowane przez Moniuszkę na orkiestrę, jak chociażby „Tańce góralskie” z opery „Halka”. Zapraszam Państwa serdecznie na ten koncert.

           Kolejny koncert abonamentowy odbędzie się 10 maja.
           - Ten wieczór zapowiada się wspaniale. Maestro Marek Pijarowski stanie za pulpitem dyrygenckim, w drugiej części koncertu usłyszymy I Symfonię c-moll op. 68 Johannesa Brahmsa, a pierwszą rozpocznie się Uwerturą do opery „Włoszka w Algierze” Gioacchino Rossiniego, natomiast w Symfonii hiszpańskiej Eduarda Lalo wykonaniu wybitnego skrzypka Janusza Wawrowskiego, który od pewnego czasu koncertuje na wspaniałych skrzypcach wykonanych przez Antonia Stradivariego. Serdecznie Państwa na ten koncert zapraszam.

          Już tylko dni dzielą nas od tegorocznej edycji Muzycznego Festiwalu w Łańcucie, który wymaga długich starannych przygotowań, a w czasie trwania Festiwalu wielu działań organizacyjnych.
           - Rzeczywiście, maj jest dla nas bardzo pracowitym miesiącem, bo przecież tradycją od ponad pół wieku jest organizowanie w maju Muzycznego Festiwalu w Łańcucie. W tym roku odbędzie się już 58. edycja, która będzie miała trochę inny przebieg, bowiem występują pewne utrudnienia związane z odbywającym się nie tylko w Zamku, ale także w otoczeniu zamkowym: wymieniana jest nawierzchnia alejek i przestrzeń gdzie zawsze budowaliśmy scenę na koncerty plenerowe. Dlatego w tym roku takie koncerty w Łańcucie się nie mogą odbyć przed Zamkiem, ale organizujemy koncert na dziedzińcu wspaniałego Zamku w Krasiczynie. Nie zabraknie także akcentu moniuszkowskiego w czasie Festiwalu Łańcuckiego i to właśnie w Krasiczynie wystąpią znani na pewno wszystkim soliści, którzy są laureatami kolejnych edycji wielkiego wokalnego Konkursu Moniuszkowskiego organizowanego przez Teatr Wielki – Operę Narodową. W tym roku odbywa się X Jubileuszowa edycja tego konkursu i czeka nas wielka niespodzianka, bo w czasie tego koncertu wystąpi także jeden z laureatów tegorocznej edycji. Konkurs rozpoczyna się 5 maja, a 11 maja jest finał, stąd nie znamy jeszcze nazwiska laureata, który wystąpi podczas koncertu 24 maja obok takich gwiazd jak: Urszula Kryger, Aleksandry Kubas, Marcina Bronikowskiego, Rafała Bartmińskiego i Adama
Zdunikowskiego. Dyrygował będzie Jiři Petrdlik, a orkiestra wystąpi w międzynarodowym składzie, bo trzon stanowić będą muzycy Filharmonii Podkarpackiej, ale będzie także kilku muzyków ze Słowacji, Czech i Węgier. Chcemy w ten sposób zapowiedzieć projekt do realizacji którego się przymierzamy, a będą to koncerty karpackie. Rozpoczynamy od muzyków pochodzących z państw Grupy Wyszechradzkiej, ale miejmy nadzieję, że w przyszłości będziemy mogli Państwu zaprezentować koncert w którym orkiestra będzie się składać z muzyków z wielu krajów. Mam nadzieję, że te plany zostaną zrealizowane.
Koncert w Krasiczynie będzie także promocją muzyki Stanisława Moniuszki, bo mamy nadzieję, że dzięki muzykom, którzy zasiądą na estradzie razem z Orkiestrą Filharmonii Podkarpackiej, ten koncert uda nam się powtórzyć w wymienionych przed chwilą krajach.

          W programie koncertu w Krasiczynie znajdą się wyłącznie utwory Stanisława Moniuszki?
          - Nie tylko, bo w tym roku przypada także 200. rocznica urodzin Jakuba Offenbacha i usłyszymy także kilka jego utworów. Z listów Moniuszki wiemy, że prowadził korespondencję z Rossinim, który zachwycał się kompozycjami polskiego twórcy, stąd utwory Rossiniego także znajdą się w programie.
Zabrzmią jeszcze utwory kilku twórców współczesnych Moniuszce.
Gościć będziemy także samego Moniuszkę, który przeczyta fragmenty swoich listów, a w tę postać wcieli się znany zapewne Państwu aktor Henryk Talar. Wszystko to na dziedzińcu Zamku w Krasiczynie.

            Po koncertach zespołu THE KING’S SINGERS w sali balowej 11 i 12 maja, będzie tygodniowa przerwa, a później w Zamku w Łańcucie znowu odbędą się koncerty.

           - Festiwal rozszerza swój zasięg terytorialny, ale oczywiście centrum stanowi sala balowa Zamku w Łańcucie i tam od będzie się siedem z dwunastu zaplanowanych koncertów. Tak jak już pani powiedziała inauguruje tegoroczny Festiwal w Łańcucie zespół „THE KING’S SINGERS”. Ci wspaniali wokaliści gościli już w Łańcucie, ale nigdy w tym samym składzie, bo zespół istnieje już ponad 50 lat i nastąpiły także zmiany w składzie. Tym razem zaprezentuje bardzo różnorodny program – od dzieł renesansu po utwory współczesne. Ich wykonań słucha się zawsze z zapartym tchem i bardzo się cieszę, że udało się ustalić taki termin, że mogą wystąpić dwukrotnie w Łańcucie. Podkreślę, że na prośbę publiczności zespół zgodził się powtórzyć koncert w następnym dniu, czyli w niedzielę 12 maja o 15.00.
            Od 18 maja w Łańcucie odbędą się dwa koncerty. Najpierw o 18.00 w sali balowej rozpocznie się koncert znakomitego polskiego pianisty Krzysztofa Jabłońskiego i młodziutkiej pianistki z Tajwanu Rity Shen. Trzy godziny później w salo hotelu Sokół rozpocznie się wieczór jazzowy w wykonaniu Tria Andrzeja Jagodzińskiego, który poświęcony będzie pamięci Krzysztofa Komedy.
           19 maja w sali Filharmonii Podkarpackiej wystąpią artyści Lwowskiego Narodowego Akademickiego Teatru Opery i Baletu, a w programie znajdzie się jeden z najpiękniejszych baletów „Jezioro łabędzie” Piotra Czajkowskiego.
           Od 20 maja centrum festiwalowym znowu będzie sala balowa łańcuckiego Zamku i rozbrzmiewać będzie muzyka kameralna, a wystąpią: orkiestra z Turcji, będzie wspaniały wieczór z włoskim kontratenorem Vincenzem Capezzuto i wystąpi także światowej sławy polski skrzypek Bartłomiej Nizioł, który wystąpi z pianistą Michałem Francuzem. Artysta zaproponował wieczór muzyki polskiej, który zapowiada się znakomicie.
           W piątek, 24 maja odbędzie się koncert na dziedzińcu Zamku w Krasiczynie, a w sobotę 25 maja zapraszamy Państwa do Leżajska, bo tam będzie wspaniała uczta dla melomanów – Msza h-moll Jana Sebastiana Bacha zabrzmi w Bazylice leżajskiej w znakomitym wykonaniu artystów z Wrocławia. To wydarzenie wyjątkowe, które szczególnie polecam, bo już dawno nie mieliśmy okazji wysłuchania chociażby fragmentów Mszy h-moll Bacha, a w Leżajsku wykonane zostanie całe dzieło uznane za absolutnie nadzwyczajne w całej twórczości Bacha. Geniusz kompozytora jest w tym dziele ciągle na nowo odkrywany, można tego dzieła słuchać wielokrotnie i za każdym razem coś innego nas ujmuje, wprowadza nas w tajemniczy, mistyczny świat. Partytura tego utworu została wyróżniona wpisem na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

           Wrocławska Orkiestra Barokowa, chór i soliści wykonają to dzieło stosując barokowe praktyki wykonawcze.
           - Muzycy grać będą na instrumentach historycznych, zespół solistów został niezwykle precyzyjnie dobrany, a całość poprowadzi Andrzej Kosendiak. Samo dzieło i miejsce sprawią, że ten wieczór będzie wielkim festiwalowym wydarzeniem, nie tylko w kontekście tegorocznej edycji, ale w całej historii festiwalowych przedsięwzięć.
          Wielki finał przewidziany jest na niedzielę 26 maja w Filharmonii Podkarpackiej wystąpią Piotr Beczała, któremu towarzyszyć będzie Polska Filharmonia Kameralna SOPOT pod batutą Wojciecha Rajskiego. Okazało się, że sala naszej Filharmonii jest za ciasna. Zainteresowanie tym koncertem jest tak duże, że trzeba by było zorganizować kilka koncertów, ale nie ma takiej możliwości. Mogę tylko mieć nadzieję, że uda nam się niedługo pana Piotra Beczałę zaprosić ponownie do Rzeszowa. Ciągle mamy mnóstwo pytań o bilety na ten koncert, ale staramy się przygotować inne możliwości, żeby ten koncert dotarł do najszerszego grona odbiorców.

           Tak zakończy się maj w Filharmonii Podkarpackiej.
           - Niekoniecznie, bo w ostatnich trzech dniach maja rozpoczynają się w Filharmonii przedsięwzięcia z okazji „Dnia Dziecka” , a finał sezonu zaplanowaliśmy na 14 czerwca. Serdecznie Państwa zapraszam, spotykajmy się w Filharmonii Podkarpackiej, a w czasie Muzycznego Festiwalu spotykajmy się także w Łańcucie, Krasiczynie i Leżajsku. Niech muzyka w tak znakomitych wykonaniach dostarcza Państwu wielu wrażeń i artystycznych wzruszeń czego z całego serca życzę.

Z prof. Martą Wierzbieniec, dyrektorem Filharmonii Podkarpackiej i Muzycznego Festiwalu w Łańcucie Zofia Stopińska rozmawiała 4 maja 2019 roku.

Decyzję o tym, że będę pianistą, podjąłem w Rzeszowie

          Licznie zgromadzonej publiczności bardzo się podobał koncert, który odbył się 26 kwietnia w Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie.
           Orkiestra naszej Filharmonii wystąpiła pod batutą Bartosza Staniszewskiego, studenta dyrygentury z klasy prof. Rafała Jacka Delekty w Akademii Muzycznej w Krakowie. Na koncercie obecni byli znani dyrygenci i pedagodzy, oprócz prof. Rafała Jacka Delekty pracę młodego dyrygenta z orkiestrą pilnie obserwowali także dr hab. Tomasz Chmiel, dr hab. Paweł Przytocki oraz dr hab. Małgorzata Janicka Słysz, prof AM w Krakowie, prorektor tej uczelni, a także wielbicieka twórczości Karola Szymanowskiego. Wnioskuję stąd, że prowadzenie koncertu przez Bartosza Staniszewskiego w Rzeszowie było egzaminem wieńczącym studia dyrygenckie w krakowskiej Akademii Muzycznej.
           Gorąco zostali przyjęci przez publiczność soliści: znakomity pianista Andrzej Pikul, który dwukrotnie bisował, wykonując mazurki Karola Szymanowskiego, a także jego utalentowana studentka Matharyta Kozlovska, która również bisowała.
Pan Andrzej Pikul zgodził się na wywiad i poświęcił mi sporo czasu wieczorem w przeddzień koncertu. Rozmowę rozpoczęłam od pytania o program koncertu.

           Zofia Stopińska: Wieczór rozpoczyna Uwertura do opery „Halka” Stanisława Moniuszki, bo zbliża się 200. rocznica urodzin ojca polskiej opery i w pierwszej części zabrzmi jeszcze IV Symfonia koncertująca op. 60 Karola Szymanowskiego, którą ma Pan w repertuarze od wielu lat.
           Andrzej Pikul: Ten utwór towarzyszy mi od wielu lat. Mój profesor Tadeusz Żmudziński był najwybitniejszym interpretatorem tego dzieła i grał go ponad tysiąc razy na całym świecie. Prawykonanie utworu odbyło się 9 października 1932 roku w Poznaniu pod dyrekcją Grzegorza Fitelberga. Karol Szymanowski wystąpił w roli solisty i odniósł wielki sukces.
          Po raz pierwszy prof. Tadeusz Żmudziński wykonał Symfonię koncertującą Karola Szymanowskiego 15 lat po prawykonaniu, bo w 1947 roku. Kompozytor wówczas już nie żył, ale żyli Grzegorz Fitelberg i prof. Zbigniew Drzewiecki, którzy przez wiele lat byli w stałym kontakcie z Karolem Szymanowskim, a także wielkie skrzypaczki Eugenia Umińska i Irena Dubiska, które wielokrotnie wykonywały dzieła kompozytora. Środowisko muzyczne Szymanowskiego jeszcze istniało i miało  wpływ na kształtowanie się interpretacji Tadeusza Żmudzińskiego, a później i mojej, stąd czuję się kolejnym ogniwem tego łańcucha artystycznego.
          Mój absolwent, pan Marian Sobula i bardzo młody pianista pan Radosław Goździkowski mają ten utwór w repertuarze. Jestem przekonany, że będą kontynuować tradycję i przekażą ją następnemu pokoleniu pianistów.
          Wzór wykonawczy stworzył Tadeusz Żmudziński z Witoldem Rowickim. Profesor opowiadał mi, jak Witold Rowicki tuż przed wejściem na estradę powiedział: „Tadeuszu, dzisiaj gramy zupełnie inaczej”, i tak było.
           Symfonia koncertująca Szymanowskiego daje możliwość różnorodnej interpretacji i jeżeli pianista i dyrygent znają się bardzo dobrze, to mogą sobie na nią pozwolić. Natomiast kiedy gra się ten utwór z młodym, bardzo utalentowanym człowiekiem, który dopiero wkracza w świat muzyki Karola Szymanowskiego, to interpretacja musi być w pewnym sensie akademicka, chociaż jestem przekonany, że pan Bartosz Staniszewski  takżw z czasem stanie się wybitnym kreatorem dzieł Karola Szymanowskiego.

          W drugiej części koncertu usłyszymy także dzieło przeznaczone na fortepian i orkiestrę, a wykonawczynią będzie Pana studentka.
          - Tak, ponieważ pani Marharyta Kozlovska w kwietniu ubiegłego roku została laureatką Ogólnouczelnianego Konkursu „Gram z orkiestrą” i nagrodą był koncert z Orkiestrą Filharmonii Podkarpackiej. Pani dyrektor Marcie Wierzbieniec bardzo spodobała się moja propozycja, aby był to koncert z cyklu "Mistrz i uczeń". Stąd po Uwerturze do opery „Halka” Moniuszki, gram Symfonię koncertującą Szymanowskiego, a później młoda pianistka, kończąca w tym roku studia, zagra dzieło o najwyższej randze trudności – Rapsodię na temat Paganiniego op. 43 Sergiusza Rachmaninowa. Jest to zupełnie inny utwór niż koncerty fortepianowe, wymagający innych predyspozycji, a przede wszystkim wielkiej precyzji zarówno od solisty, ale także od orkiestry i dyrygenta.
Na estradzie Filharmonii Podkarpackiej spotykają się różne pokolenia artystów.

          Występował Pan prawie na całym świecie, przez wiele odległych bardzo ważnych ośrodków koncertowych jest Pan zapraszany regularnie. Wiem, że koncertował Pan także w Ameryce Północnej, a jedynym kontynentem, na którym Pan nie występował, jest Afryka.
          - To prawda, występowałem w Ameryce Północnej, ale nie zabiegałem, aby regularnie tam powracać, bo przyznam szczerze, że nie byłem specjalnie ujęty mentalnością amerykańską. Byłem natomiast zachwycony mentalnością mieszkańców Australii i Nowej Zelandii (byłem tam we wrześniu ubiegłego roku). Wróciłem stamtąd naładowany pozytywną energią. Miałem tam bardzo udane koncerty, na wspaniałych fortepianach, ale nie to było najważniejsze. Przekonałem się, że tamtejsze społeczeństwo jest bardzo życzliwe, otwarte i nawet na ulicy nie czuje się różnicy generacji: wszyscy się tak samo wspaniale traktują. Byłem też w kampusach uniwersyteckich i przypomniały mi się moje czasy studenckie, w których był w nas taki sam rodzaj radości życia. Teraz to się trochę zmieniło, a tam jest nadal obecne.
           Proszę mnie źle nie zrozumieć, nie chcę niczego złego powiedzieć o współczesnej generacji studentów. Moi studenci są wspaniali, ale w takiej elitarnej uczelni, jaką jest akademia muzyczna, zawsze tworzyliśmy o wiele silniejszą wspólnotę niż w innych uczelniach.
           Aktualnie ludzie nie są zainteresowani poznawaniem się. Nawet czasem, kiedy wchodzę do windy i mówię: „Dzień dobry”, nie wszyscy reagują. Jestem przekonany, że nie jest to wynik złego wychowania, a efekt zawrotnego wręcz tempa życia oraz postępu technicznego, który nie tylko ułatwia, ale i zmienia sposób komunikowania się. Telefony komórkowe, SMS-y, e-maile, a często stosowanie nawet pewnego rodzaju pisma obrazkowego - coraz mniej emocji wyraża się słowami, zastępując je emotikonem lub obrazkiem.

          Czy to w jakiś sposób przekłada się na preferencje muzyczne młodych ludzi?
          - Owszem, zauważyłem, że muzyka romantyczna nie jest tak bliska studentom, jak trzydzieści, pięćdziesiąt lat temu czy jeszcze wcześniej. W tamtych czasach, jak młody człowiek chciał coś ważnego powiedzieć swojej wybrance, to musiał bardzo się starać, a teraz wystarczy napisać SMS lub wysłać emotikon.
          Wcześniej bardzo ważne było bezpośrednie obcowanie z sobą, wymiana zdań, a teraz ta wymiana zdań przeszła w sferę wirtualną. Nie jestem przekonany, czy wszystkie emocje można w ten skrótowy sposób przekazać.

           Wracając do Pana podróży artystycznych, które prowadzą we wszystkich kierunkach, regularnie i często bywa Pan w Japonii, a drugim miejscem chętnie odwiedzanym przez Pana jest Ameryka Południowa.
           - To prawda, Japonia była przez pewien czas moją drugą ojczyzną i jest nią nadal. Kilkakrotnie byłem także w Ameryce Południowej, bo interesuje mnie bardzo muzyka tego kontynentu. Od dziecka interesowałem się różnymi kulturami naszego globu i zawsze kultura Ameryki Południowej była dla mnie bardziej interesująca niż Ameryki Północnej. Może jestem w błędzie i jeszcze jest czas na poznanie tego drugiego kontynentu. Może wówczas zmienię zdanie, ale na razie marzę o tym, żeby zagrać w Afryce, bo fascynuje mnie ten kontynent i jest jedynym, na którym nie grałem. Wiem, że tam także rozwija się życie muzyczne i uważam, że można by było coś dobrego zrobić.

           Chcę jeszcze porozmawiać o Pana repertuarze, bo lista utworów z towarzyszeniem orkiestry, kameralnych i solowych, jest w nim bardzo długa i zawiera dzieła od baroku poczynając aż po XXI wiek.
          - Tak, bo w XXI wieku napisano kilka bardzo dobrych utworów. Bardzo lubię zmiany repertuarowe i po okresach, kiedy zajmuję się muzyką współczesną, z jeszcze większym entuzjazmem i nabożeństwem podchodzę do muzyki Fryderyka Chopina.

          Cenią Pana współcześni kompozytorzy, bo lista utworów, które powstały z myślą o Panu jako o pierwszym wykonawcy, jest długa.
          - Najbardziej spektakularnym przykładem jest utwór Krystyny Moszumańskiej-Nazar, która wprost powiedziała, że komponowała go znając moje możliwości pianistyczne i temperament. Tytuł utworu „APigram” może być rozumiany jako nawiązanie do mojego inicjału, ale też może być rozumiany jako parafraza słowa epigram, bo utwór składa się z drobnych epizodów, które możemy nazwać epigramami, ale jest scalony jednym motywem.
          Grałem go na pięciu kontynentach. W Australii i Nowej Zelandii miałem wykłady poświęcone twórczości Krystyny Moszumańskiej-Nazar i pokazywałem tam elementarz notacji muzyki współczesnej, czyli „Bagatele”. Bardzo się to podobało, studenci byli zachwyceni, że po moich objaśnieniach byli w stanie natychmiast niektóre z tych bagatel wykonać. Później prezentowałem także trudniejsze utwory, jak „Konstelacje” czy „APigram” i chcę powiedzieć, że jeżeli utwór jest wartościowy, to bez względu na swoją zawartość robi duże wrażenie.
           Ostatnio często się mówi, że na fortepian mało już można napisać, ale moja studentka Małgorzata Kruczek pochodząca w Rzeszowa, gra wielką, wspaniałą sonatę australijskiego kompozytora Carla Vine’a, który w Polsce prawie nie jest znany, a jego utwory bardzo często są obligatoryjne na konkursach pianistycznych.  Chociażby na przykładzie tego utworu okazuje się, że fortepian ma jeszcze wiele nieodkrytych walorów brzmieniowych, które z fantazją można dobrze wykorzystać w nowych kompozycjach.

           Pana działalność artystyczna i pedagogiczna jest związana z Akademią Muzyczną w Krakowie, w której wcześniej Pan studiował. Od lat prowadzi Pan w tej uczelni klasę fortepianu.
          - Aktualnie moja klasa jest bardzo liczna i studiują u mnie młodzi ludzie z siedmiu różnych krajów. Niedawno mieliśmy wielki wspólny maraton karnawałowy, który odbył się w Krośnie, gdzie wszyscy moi studenci grali utwory solowe, a na zakończenie zaprezentowali się w części bardziej rozrywkowej. Muszę powiedzieć, że byłem dumny, kiedy widziałem ich wszystkich na estradzie równocześnie. Natomiast w tym tygodniu jedna z moich studentek gra w Rzeszowie, inny student w Kaliszu  gra Koncert fortepianowy Szostakowicza, mój włoski student gra w Antoninie na Turnieju Pianistów Stypendystów Zagranicznych, a także trzech innych pojechało na konkursy do Włoch lub do Hiszpanii.I to wszystko dzieje się w tym tygodniu.
          Chcę także podkreślić, że w Akademii Muzycznej w Krakowie w sferze pianistycznej dzieje się bardzo dużo. Wielu znakomitych zagranicznych artystów prowadzi klasy mistrzowskie. Każdego roku mamy także festiwal poświęcony wybranemu tematowi lub regionowi. W tym roku była muzyka skandynawska, a w ubiegłym muzyka południowo-amerykańska, wcześniej hiszpańska, czeska. Uważam, że bardzo ważne w edukacji jest odkrywanie literatury muzycznej regionów, które nie są nam bliskie i ich muzyka nie należy do absolutnych standardów pianistycznych.

           W minionych latach powierzano Panu wiele ważnych funkcji, które Pana absorbowały. Trzeba je było godzić z karierą pianistyczną.
           - Tak, ale w pewnym momencie funkcje przestały mnie interesować. Aktualnie jestem kierownikiem Katedry Fortepianu, jest to raczej funkcja artystyczna niż administracyjna. Niedługo mam zamiar poświęcić się wyłącznie pedagogice, ponieważ mam wspaniałych studentów, którym chcę poświęcić jak najwięcej czasu i myślę, że kiedyś trzeba im oddać pałeczkę.

           Wielu Pana wychowanków z powodzeniem występuje na estradach w Polsce i na świecie.
            - Nie chcę wymieniać nazwisk, aby kogoś nie pominąć, ale są osoby odnoszące bardzo poważne sukcesy na całym świecie i bardzo się z tego cieszę. Nie ukrywam też, że są moimi konkurentami - jestem ofiarą własnego sukcesu pedagogicznego (śmiech).

          Nie powiedzieliśmy o jeszcze jednym ważnym przedsięwzięciu, które powstało z Pana inicjatywy – Letniej Akademii Muzycznej, która będzie miała już chyba 20 lat.
           - Świętowaliśmy jej 20-lecie w roku ubiegłym, a przed nami już 21. edycja. Ta Akademia jest wizytówką naszej Akademii Muzycznej, bo podczas niej prowadzone są klasy wszystkich instrumentów, śpiewu i kompozycji. Niezmiernie cieszy fakt, że tak bardzo dużo osób zgłasza się do naszej Letniej Akademii, bo liczbaletnich kursów jest zawrotna i konkurencja jest olbrzymia, a mimo to mamy co roku około 200 uczestników z całego świata, ze wszystkich kontynentów, również z Afryki.

           Rozmawiając w Rzeszowie, nie możemy pominąć faktu, że urodził się Pan na Podkarpaciu. Pierwsze kroki w dziedzinie muzyki stawiał Pan w Krośnie.
          - Tak, ale decyzję o tym, że będę pianistą, podjąłem właśnie w Rzeszowie, w szkole, która jest obok Filharmonii. Kilka razy udało mi się tutaj zdobyć nagrody na konkursach regionalnych i bardzo pragnąłem zostać pianistą. W tym postanowieniu utwierdziła mnie ostatecznie pani dyrektor Krystyna Matheis-Domaszowska. Chociaż byłem już nastolatkiem,  byłem wtedy jeszcze uczniem trzeciej klasy szkoły muzycznej I stopnia, ponieważ bardzo późno zacząłem grać na fortepianie. Wówczas pani dyrektor Domaszowska stwierdziła, że prezentuję wystarczająco wysoki poziom, aby uczyć się w szkole II stopnia. Z różnych powodów na miejsce dalszego kształcenia wybrałem Kraków, bo dojazdów do dwóch szkół: do liceum w Krośnie i do szkoły muzycznej w Rzeszowie, nie dało się pogodzić. Pianista musi mieć czas na ćwiczenie.

           Trzeba także podkreślić, że miał Pan szczęście do mistrzów.
           - To prawda. Mogę powiedzieć, że kiedy zaczynałem pracę pedagogiczną, twierdziłem, że nie wiem, jak mam uczyć, ale wiem, jak mam nie uczyć. Moi mistrzowie byli z zupełnie innej epoki i dystans pomiędzy mistrzem a uczniem był ogromny. Poza tym byli bardzo wymagający i powiem nawet, że element psychologiczny w pracy pedagogicznej nie odgrywał zbyt wielkiej roli. Uważam, że każdy student jest inny i do każdego staram się stosować inną pedagogikę. Wiele osób dziwi się, że choć grają ten sam utwór, każdy z nich gra go trochę inaczej. Mają grać inaczej, bo każdy z nich jest kimś innym. To nie jest mennica, w której bije się takie same monety, tylko każdy może grać ten sam utwór w nieco inny sposób, zachowując oczywiście wszystkie kanony stylistyczne, które powinien.

           Przykładem wielkiej sympatii i więzi z Pana mistrzami może być do dziś  trwająca relacja z prof. Paulem Badurą-Skodą, w którego mistrzowskiej klasie studiował Pan w Hochschule für Musik w Wiedniu.
          - W ubiegłym roku byłem na jubileuszu Mistrza Paula Badury-Skody, kiedy na swoje 90. urodziny, w Sali Musikverein grał trzy ostatnie sonaty Beethovena. Mam także sporo jego dedykacji. Najcenniejsza jest dla mnie ta, w której nazywa mnie swoim następcą.

           Pełnił Pan także zaszczytną funkcję promotora-laudatora w postępowaniu o nadanie godności doktora honoris causa Maestro Paulowi Badurze-Skodzie.
          - Jako jedyny pianista w historii Akademii Muzycznej w Krakowie Maestro Paul Badura-Skoda otrzymał tę godność. Jest on największym autorytetem na świecie w dziedzinie notacji muzycznej. Napisał kilka książek, bardzo ważnych, o interpretacji dzieł Mozarta, Bacha. Oby zdążył jeszcze napisać książkę o Schubercie.

           Ciekawa jestem, jak Pan przygotowuje się do koncertu. Późnym wieczorem w przeddzień występu zastałam Pana w pracy, a wiem, że wielu artystów w ostatnich dniach przed graniem stara się nie ćwiczyć zbyt intensywnie.
           - Jutro postaram się nie pracować za dużo, ale po dzisiejszej próbie miałem pewne przemyślenia dotyczące głównie problemów agogicznych i postanowiłem je sobie utrwalić, ćwiczyłem ze świadomością tego, co się ma wydarzyć. Moim studentom polecam także pracę intelektualną, polegającą na wyobrażeniu sobie bez instrumentu tego, co ma się zagrać na koncercie, jest to jest bardzo ważne. Wypoczynek i dobra kondycja fizyczna są też istotne, ale lubię powtórzyć sobie utwór i zagrać go sobie w głowie.
           Łączenie pedagogiki, zwłaszcza takiej intensywnej, z działalnością koncertową jest bardzo trudne. To może być, taki „wykręt”, że muszę zająć się uczniem / studentem, a nie sobą. Zajmowanie się kimś innym jest dużo prostsze, niż drążenie siebie samego. Dlatego też zawsze staram się ćwiczyć w godzinach przedpołudniowych, bo nie mam już takich dobrych rezultatów, kiedy wcześniej poświęciłem uwagę innym, a później dopiero sobie.
           Myślę, że w moim życiu pedagogika będzie z czasem coraz bardziej przeważać, ale jeszcze chciałbym poświecić się liryce wokalnej, która zawsze istniała w moim życiu, ale w mniejszym niż bym tego chciał stopniu. Teraz mam propozycje, które bardzo korespondują z moimi potrzebami artystycznymi – nagranie cykli pieśni Schumanna czy pieśni Schuberta. Bardzo mnie to fascynuje.
           Oczywiście nie zamierzam rezygnować z działalności solistycznej. Już za dwa tygodnie mam recital chopinowski w Hiszpanii. W pewnym momencie trzeba dokonać wyboru: którą książkę chcę jeszcze przeczytać, jaki film chcę jeszcze obejrzeć, jakie przyjaźnie chcę kultywować. Jestem w takim momencie życia, że mogę sobie na takie wybory pozwolić;.

           Czekamy na nagrania i koncerty również w Rzeszowie. Dziękuje bardzo za poświęcony czas mnie i czytelnikom Klasyki na Podkarpaciu.
           - Ja również bardzo dziękuje i wszystkich pozdrawiam serdecznie.

Wywiad z panem prof. Andrzejem Pikulem, znakomitym pianistą i pedagogiem został zarejestrowany przez Zofię Stopińską 25 kwietnia 2019 roku w Filharmonii Podkarpackiej w Rzeszowie.

Subskrybuj to źródło RSS