Będąc dyrygentem można robić wiele ciekawych rzeczy
Jakub Chrenowicz - dyrygent fot. Justyna Andrzejewska

Będąc dyrygentem można robić wiele ciekawych rzeczy

     Zofia Stopińska: Z dyrygentem Panem Jakubem Chrenowiczem chcemy Państwa zaprosić na wspaniały koncert do Filharmonii Podkarpackiej. Program wypełnią tylko dwa dzieła.

     Jakub Chrenowicz: To będą dwie bardzo interesujące i różniące się kompozycje. Zacznę od części drugiej wieczoru, podczas której będziemy przywoływać nastrój zimowy, ponieważ za oknem mamy ciągle kilka stopni w plusie, więc będziemy zimę kreować muzyką bardzo rzadko grywanej I Symfonii Piotra Czajkowskiego. Pierwsze trzy symfonie wielkiego kompozytora nie weszły na stałe do repertuaru. Wykonywane są najczęściej czwarta, piąta i szósta, ale pierwsza, druga i trzecia – to są bardzo interesujące kompozycje i właśnie Symfonia g-moll „Zimowe marzenia” zabrzmi w drugiej części koncertu. Zachowały się zapisane wypowiedzi Czajkowskiego, że wprawdzie nie jest to kompozycja doskonała pod względem warsztatowym, to jest w niej „cały on” i to prawda, bo to jest prawdziwy Czajkowski. Formalnie może trudno porównywać to dzieło z innymi, późniejszymi kompozycjami, niemniej jednak duch Czajkowskiego, piękno jego fraz i tematów, nastrojowość i malarskość tej muzyki, w szczególnej odsłonie programowości XIX-wiecznej, bo to jest symfonia z tytułem i podtytuły mają dwie pierwsze części. Jestem szczęśliwy, że będę dyrygował I Symfonią Piotra Czajkowskiego i cieszę się, że rzeszowska publiczność będzie go mogła usłyszeć.
     W pierwszej części koncertu będzie gwiazda – Pani Katarzyna Duda, która wykona słynny II Koncert „La Campanella”, czyli „Dzwonek” Niccolo Paganiniego, gdzie w części trzeciej ten dzwonek się odzywa. To zupełnie inne dzieło, idiom wirtuozerii skrzypcowej najwyższej próby technicznej, bo trzeba pamiętać, że Paganini stworzył go dla siebie. Jak w wielu instrumentalnych dziełach włoskich twórców z tego okresu słychać w tym koncercie wpływy włoskiej opery. Pani Katarzyna Duda to wspaniała solistka-wirtuoz znana z mistrzowskich kreacji tej kompozycji.
Program piątkowego wieczoru jest bardzo zróżnicowany i piękny.

     Należy Pan do grona młodych dyrygentów, działających intensywnie od kilku lat, a wcześniej odbył Pan gruntowne studia dyrygenckie Akademii Muzycznej w Poznaniu i za granicą.

     To były w zasadzie równoległe studia. Ukończyłem Akademię Muzyczną w Poznaniu, u Pana prof. Jerzego Salwarowskiego studiowałem przez pięć lat, ale równocześnie jeździłem do Sieny, gdzie w słynnej Accademia Musicale Chigiana studiowałem pod kierunkiem wybitnego włoskiego dyrygenta Gianluigiego Gelmettiego, spędziłem kilka miesięcy we Frankfurcie nad Menem w ramach programu LLP-Erasmus, kształciłem się w Hochschule fϋr Musik und Darstellende Kunst. Po studiach „przyszła” asystentura u dyrektora Antoniego Wita w Filharmonii Narodowej w Warszawie, czyli bardzo ważny okres, który mnie ukształtował.

     Wtedy też rozpoczął Pan występy z orkiestrami symfonicznymi i od 2010 roku poczynając, każdy kolejny rok przynosił ważne wydarzenia, dzięki którym był Pan zauważany przez organizatorów życia muzycznego oraz gorąco oklaskiwany przez publiczność.

     Faktycznie, tak się szczęśliwie wszystko układało. Najpierw był to debiut w Filharmonii Narodowej, a później z innymi zespołami, m. in. z Sinfonią Varsovią, Polską Orkiestrą Radiową, a wkrótce zadebiutowałem w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej w Warszawie, gdzie w Polskim Balecie Narodowym – świetnym zespole Krzysztofa Pastora powierzono mi kierownictwo muzyczne „Opowieści biblijnych”. Później dyrygowałem coraz więcej w warszawskim Teatrze Wielkim – prowadziłem przedstawienia opery „Straszny Dwór” Stanisława Moniuszki, a także dyrygowałem spektaklami baletowymi „Święta wiosny” Igora Strawińskiego w różnych inscenizacjach. Ponad dwa lata temu miałem w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej kolejną premierę spektaklu „Casanova w Warszawie”, gdzie byłem kierownikiem muzycznym i autorem koncepcji muzycznej – ułożyliśmy to wspólnie z reżyserem Krzysztofem Pastorem i autorem libretta Pawłem Chynowskim – libretto osnute wokół pamiętników Casanovy ilustrowane jest muzyką Mozarta.
     Rozpocząłem także pracę dydaktyczną w Akademii Muzycznej w Poznaniu i w ubiegłym roku na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie otrzymałem tytuł doktora, promotorem doktoratu był prof. Antoni Wit.
Sezon, który jeszcze trwa, także przyniósł nowe wyzwania w mojej działalności, z których bardzo się cieszę, bo zostałem pierwszym dyrygentem w Filharmonii im. Stanisława Moniuszki w Koszalinie, a także kierownikiem Orkiestry Akademii Muzycznej w Poznaniu. To zupełnie inna specyfika pracy, dzięki której nabywam wiele nowych doświadczeń.

      Dlatego pewnie najczęściej ostatnio przebywa Pan w północnych i centralnych rejonach Polski.

     Czy ja wiem? W Rzeszowie spotykam się z Państwem co sezon. Chcę podkreślić, ze bardzo lubię tutaj wracać, cenię sobie Orkiestrę Filharmonii Podkarpackiej, bo jest to bardzo dobry zespół, i salę koncertową – jedną z najsłynniejszych w Polsce oraz rzeszowską publiczność. W Filharmonii Krakowskiej oraz na Akademii Muzycznej w Krakowie także będę w tym sezonie dyrygował, a także we Wrocławiu mam bardzo dobre relacje artystyczne z Operą Wrocławską. Może ma Pani trochę racji, bo jednak częściej jestem w rodzinnym Poznaniu, Bydgoszczy, no i co miesiąc przygotowuję koncert w Koszalinie, ale to tylko statystyka.

     Czy w sposób znaczący wpłynęła na Pana działalność ubiegłoroczna Teatralna Nagroda Muzyczna im. Jana Kiepury w kategorii Najlepszy Dyrygent?

     Trudno powiedzieć jednoznacznie, ale to było bardzo miłe wyróżnienie. Pamiętam, że nie mogłem odebrać osobiście tej nagrody, bo byłem wówczas w Rzeszowie, ale chwalę się tą nagrodą i bardzo mi miło, że Pani o niej wspomniała.

     Dyryguje Pan koncertami symfonicznymi, spektaklami operowymi, baletowymi i dzięki temu może Pan wszystkie zdobyte doświadczenia przekazywać studentom Katedry Dyrygentury Symfoniczno-Operowej w Akademii Muzycznej w Poznaniu.

     Rzeczywiście, nasi studenci mają także zajęcia z dyrygentury operowej i to są zajęcia o innej specyfice, bo jest także praca z wokalistami. Ja także kończyłem takie studia. Cieszę się, że jako dyrygent mogę działać w kilku obszarach, bo interesuje mnie wszystko, o czym już wspominaliśmy, a także muzyka kameralna, czyli prowadzenie orkiestr kameralnych, czy współczesne zespoły kameralne. W tym roku współpracowałem z cieszącym się coraz większą sławą poznańskim zespołem Sepia Ensemble. To jest kilkunastoosobowy zespół powołany, by grać muzykę najnowszą i byliśmy z Sepią Ensemble w Wiedniu, gdzie na 200-lecie uczelni muzycznej w Wiedniu wykonywaliśmy utwory Poznaniaków i kompozytorów wiedeńskich. Dyryguję także Elbląską Orkiestrą Kameralną czy Capella Bydgostiensis, którą bardzo cenię i serdecznie pozdrawiam. Koncertów symfonicznych mam ostatnio najwięcej, ale nagrodę otrzymałem za szeroką działalność baletową, bo prowadziłem spektakle w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej, Teatrze Wielkim w Łodzi oraz we Wrocławiu. Najrzadziej dyryguję ostatnio przedstawieniami operowymi, a kiedyś prowadziłem także spektakle operetkowe – było to w czasach, kiedy istniał Gliwicki Teatr Muzyczny i dyrygowałem tam „Zemstą nietoperza”. To był świetny teatr – wielka szkoda, że został zlikwidowany.
     Coraz bardziej pochłania mnie pedagogika – praca ze studentami dyrygentury, z orkiestrą akademicką, z zespołami, które powołują studenci oddolnie przez koła naukowe. Będąc dyrygentem można naprawdę robić wiele ciekawych rzeczy i bardzo się cieszę, że mogę tak szeroko działać.

     Ciekawa jestem, czy studenci klasy dyrygentury mają możliwość prowadzić orkiestrę albo spektakl operowy, czy jest to wyłącznie praca z dwoma fortepianami.

     Poznańska Katedra Dyrygentury od kilku lat bardzo dba o to i już są owoce tego, żeby nasi studenci poza tą pracą przy dwóch fortepianach, która jest bardzo ważna, bo robi się wówczas wiele technicznych rzeczy, ale ona absolutnie nie zastąpi kontaktu z żywym organizmem, jakim jest orkiestra i nawiązaliśmy współpracę z Filharmonia Dolnośląską w Jelenie Górze. Nasi studenci kilka razy w semestrze jeżdżą tam, żeby pracować z orkiestrą cały dzień, za każdym razem inny wykładowca z nimi jedzie. Jest też przedmiot, który ja prowadzę w Poznaniu i jest moim „oczkiem w głowie”, nazywamy to – orkiestra fakultatywna. Jest to orkiestra symfoniczna złożona ze studentów, która służy sześć razy w semestrze studentom dyrygentury po to, aby mogli z tym zespołem „przerobić” też repertuar klasyczny. Jest też orkiestra Koła Naukowego, którego jestem opiekunem, tą orkiestrą ja dyryguję raz w roku akademickim, a w tym roku mamy dwa koncerty dyrygowane przez studentów dyrygentury – nasi najlepsi studenci mogą z tą orkiestrą występować. W Poznaniu jest coraz więcej możliwości pracy z orkiestrami i bardzo się cieszymy, bo to jest podstawa w kształceniu młodych dyrygentów.

     Zbliżają się Święta Bożego Narodzenia i Nowy Rok – długo Pan będzie świętował?

     Święta spędzę z najbliższymi, ale w okresie sylwestrowym będę pracował w Filharmonii Poznańskiej, gdzie 31 grudnia będę dyrygował koncertem sylwestrowym. Później jadę „do siebie”, czyli do Filharmonii Koszalińskiej, gdzie jest tradycja koncertów wiedeńskich i orkiestra będzie grać pod moją batutą trzy koncerty złożone wyłącznie z muzyki rodziny Straussów. W lutym będziemy utrzymywać nastrój karnawałowy, bo odbędą się dwa wieczory operowo-operetkowe ze wspaniałymi solistami Iwoną Sochą i Tomaszem Kukiem. Jak już wspominałem, będę co miesiąc w Filharmonii Koszalińskiej. Mamy tam wspaniałą salę, która ma zaledwie kilka lat, ale ta sala jest zawsze pełna. Jest to 100-tysięczne miasto, gdzie trudno kupić bilet do Filharmonii i jestem z tego powodu bardzo szczęśliwy. Pracujemy z Orkiestrą bardzo ciężko, ale w dobrej atmosferze i mamy dobre koncerty oraz świetnych solistów. Starczy, jeśli wymienię, że w drugiej połowie sezonu wystąpią w Filharmonii Koszalińskiej m.in.: Piotr Paleczny, Jakub Jakowicz, Dariusz Stachura i Olga Pasiecznik.

     Optymistycznie kończymy spotkanie przed koncertem w Filharmonii Podkarpackiej.

     Bardzo dziękuję. Zapraszam Państwa serdecznie jutro do Filharmonii Podkarpackiej. Koncert rozpocznie się o 19:00.

Z dr Jakubem Chrenowiczem – świetnym dyrygentem młodego pokolenia i adiunktem w Katedrze Dyrygentury Symfoniczno – Operowej w Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu rozmawiała Zofia Stopińska 14 grudnia 2017 roku w Filharmonii Podkarpackiej.