Zofia Stopińska: XIV Międzynarodowe Forum Pianistyczne „Bieszczady bez granic”, które odbyło się pomiędzy 3 a 8 lutego 2019 roku w Sanoku, przeszło już do historii. Uczestnikom, mistrzom i organizatorom czas ten upłynął na intensywnej pracy. W stosunku do poprzednich, ta edycja Forum odznaczyła się rekordową liczbą uczestników. Głównym Organizatorem Międzynarodowego Forum Pianistycznego „Bieszczady bez granic” jest Podkarpacka Fundacja Rozwoju Kultury, wspierana przez Państwową Szkołę Muzyczną I i II st. w Sanoku, Społeczna Szkołę II st. w Sanoku, Narodowy Instytut Kształcenia, Klaster „Kulturalny Sanok” oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W przedostatnim dniu trwania Forum poprosiłam prof. Jarosława Drzewieckiego – Prezesa Zarządu Podkarpackiej Fundacji Rozwoju Kultury, o chwilę rozmowy, która będzie już podsumowaniem tegorocznych wydarzeń.
Jarosław Drzewiecki: Bardzo mi miło, że z pośrednictwem portalu „Klasyka na Podkarpaciu” mogę powitać melomanów z Podkarpacia i całej Polski.
Tak jak Pani już powiedziała, gościmy na Forum rekordową liczbę uczestników, bo prawie 500 osób przyjechało do Sanoka na różne elementy składowe Forum Pianistycznego „Bieszczady bez granic”. Gościmy w Sanoku młodzież z kilkunastu krajów świata. Szczególnie cenimy tych, którzy pokonali bardzo długą drogę, aby być z nami. Chyba najdalej mieli uczestnicy z Chin, a gościmy dwanaście osób z tego kraju, mamy jeszcze dwie osoby, które przyleciały z Chile, jedna z Kanady oraz dwadzieścia pięć osób z Moskwy. Ogromnie nas to cieszy, bo sława Forum Pianistycznego w Sanoku zatacza coraz to szersze kręgi i niedługo zabraknie hoteli w mieście, bo już mamy pewien kryzys mieszkaniowy w czasie, gdy Sanok staje się Zimową Stolicą Pianistyki.
Bardzo się cieszymy, że to XIV już Forum jest tak oblegane, bo mamy bardzo dużo do zaoferowania. Mamy kilka elementów ważnych dla edukacji zarówno dzieci, jak i nauczycieli oraz młodych pianistów. Po raz pierwszy mogliśmy zaprosić orkiestrę symfoniczną, a było to moje marzenie, aby uczestnicy mogli zagrać z pełnym składem orkiestry koncerty symfoniczne – wielkie, romantyczne, wspaniałe koncerty, które były do tej pory nieosiągalne, jak Rachmaninowa czy Czajkowskiego. Marzeniem każdego młodego pianisty jest zagrać taki koncert. W tym roku, po raz pierwszy, mamy całe tournée z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Lwowskiej, a solistami są młodzi, niezwykle utalentowani pianiści.
Koncerty odbywają się w większości na Podkarpaciu, ale nie tylko.
- Odbywają się w Krakowie, Warszawie, we Lwowie, Bydgoszczy, ale najwięcej jest ich oczywiście na Podkarpaciu. Prawie w każdej miejscowości, która predysponuje do ośrodka kulturalnego, jak Stalowa Wola, Jarosław, Przemyśl, Ustrzyki Dolne, Krosno, Mielec, Łańcut... To są miasta, które tworzą duże wydarzenia artystyczne, bo mają sale koncertowe i fortepiany. Tam przyjeżdżamy każdego roku i tworzymy już pewną tradycję naszych koncertów.
Część nurtów tegorocznego Forum już się zakończyła, m.in. X Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny „Młody Wirtuoz”.
- W tym konkursie uczestniczyło prawie 150 młodych osób z całego kraju oraz z Rosji, Litwy, Białorusi i Ukrainy. Mamy poczucie, że ten konkurs się sprawdził i jest bardzo potrzebny. Wyniki już są ogłoszone i podobnie jak w latach poprzednich, w każdej z trzech grup część uczestników otrzymała tytuł „Złotego Wirtuoza”, część „Srebrnego Wirtuoza”, a część „Brązowego Wirtuoza”. Jurorzy przyznali także trzy nagrody Grand Prix – w grupie II otrzymała je Joanna Maja Jasnowska z Państwowej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej w Warszawie, a w grupie III otrzymały je reprezentantki Rosji i Białorusi – Sophia Voronina z Moskwy i Biata Kabirava z Mińska.
Wyróżnieni za wykonanie utworu laureaci „Złotego Wirtuoza” oraz laureatki Grand Prix wystąpiły w Koncercie laureatów X Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego „Młody Wirtuoz”, ale laureatki Grand Prix będziemy Państwu stopniowo przedstawiać, ponieważ w nagrodę przyjadą do Sanoka za rok i wystąpią podczas Forum z recitalem. Jestem przekonany, że to zaproszenie jeszcze bardziej zmobilizuje je do pracy nad nowym repertuarem, aby jak najpiękniej zagrać podczas przyszłorocznego Forum.
Wszystkie zajęcia i koncerty odbywają się w Sanoku w trzech miejscach: Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia, Sanocki Dom Kultury i Hotel Sanvit, gdzie także rozmawiamy.
- Tak, to prawda, bo mistrzowie tutaj mieszkają i jednocześnie Szkoła Pedagogiki Fortepianowej ma tutaj swoją bazę wykładową. Codziennie mamy tutaj co najmniej dwa wykłady, a rano już od 8.00 rozpoczynają się tutaj zajęcia rehabilitacyjne.
Później, od 9 do 10 mamy jeden wykład w SDK, a od 10 do 14 odbywają się lekcje pokazowe wybitnych profesorów, następnie od 15 do 18.00 mamy dwa wykłady w SANVICIE, a o 19.00 udajemy się na koncert do SDK. Wczoraj mieliśmy wielkie święto muzyki, bo przyjechała do Sanoka Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Lwowskiej, solistami byli świetni młodzi uczestnicy Forum i słuchaliśmy wspaniałych koncertów S. Rachmaninowa i P. Czajkowskiego.
W tych dwóch ostatnich dniach zapadają bardzo ważne decyzje: trwają przygotowania do jutrzejszej, organizowanej po raz pierwszy, Konferencji n/t „Rola instytucji kultury w rozwoju innowacyjnego społeczeństwa i współpracy międzynarodowej” oraz do Gali Finałowej.
- Nasza odpowiedzialność związana z tą konferencją jest bardzo duża, bo organizujemy ją po raz pierwszy i nasze doświadczenie jest skromne, ale mamy znakomitych prelegentów w osobach: dyrektora Maxymiliana Bylickiego z Instytutu Muzyki i Tańca, dyrektora dra Krzysztofa Olendzkiego z Instytutu Adama Mickiewicza , dra Jerzego Kwiecińskiego, Ministra Inwestycji i Rozwoju, będziemy gościć pana Władysława Ortyla, Marszałka Województwa Podkarpackiego, i jest także zaplanowane moje słowo o Forum.
Proszę jeszcze powiedzieć o nagrodach, bo Rada Artystyczna pewnie już zadecydowała, albo musi dzisiaj podjąć decyzję, komu przyznać nagrody i wyróżnia dla uczestników XIV Międzynarodowego Forum Pianistycznego „Bieszczady bez granic”, w tym najważniejszej nagrody „Złoty Parnas 2019”.
- Przez cały czas szukamy sponsorów i jeśli ktoś z Państwa ma potrzebę podzielenia się i zafundowania młodemu artyście stypendium czy wyjazdu na koncert lub kursy, to bardzo prosimy. Nasza Fundacja liczy na takich darczyńców, dzięki którym możemy wspierać młodzież. Bardzo trudno jest rodzicom znaleźć środki na pokrycie wszystkich wydatków związanych z utrzymaniem młodego artysty i zapewnieniem mu całego procesu twórczego. Są rodziny, które nie mogą sobie pozwolić na sfinansowanie jakiegokolwiek wyjazdu dla swojego bardzo utalentowanego dziecka i jedynie środki zebrane od mecenasów pozwalają na jego rozwój, udział w konkursie, czy pokazanie się na koncercie. Ta pomoc jest potrzebna jak najwcześniej, w wieku kilku lub kilkunastu lat. Staramy się pomagać młodym utalentowanym ludziom na miarę naszych możliwości.
Mamy wielu znakomitych darczyńców, pozwolę sobie wymienić tylko fundatorów nagród głównych Forum: Nagroda Artystyczna Elżbiety i Krzysztofa Pendereckich, Stypendium Artystyczne ufundowane przez Maxymiliana Bylickiego – Dyrektora Instytutu Muzyki i Tańca, to są środki finansowe, które mają ogromne znaczenie dla młodych ludzi.
Ostatnio Tomasz Ritter dostał stypendium Państwa Pendereckich, co pozwoliło mu zakończyć rok akademicki w Konserwatorium w Moskwie, a później wygrać I Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych. Pięknie się odwdzięczył za przyznaną nagrodę i to jest chyba najlepsza droga, które bezpośrednio wspiera młodych ludzi.
Może Pan już powiedzieć, kto wyjedzie jutro z Sanoka z nagrodą „Złoty Parnas 2019”?
- Niestety nie, dlatego, że nie została jeszcze podjęta ostateczna decyzja. Mamy kłopot, bo poziom, który reprezentują uczestnicy, jest bardzo wysoki i wyrównany, co wynika z naszych bacznych obserwacji. Mamy 12 osób z Chin i wydaje mi się, że może tę nagrodę otrzymać przedstawiciel z tej grupy, przyjechało do nas 25 osób z Rosji, znakomicie grają i to także sugeruje, że może z Parnasem wyjedzie przedstawiciel tego kraju. Przyjechały tylko 2 osoby ze Słowacji, co może sugerować, że tej nagrody nie otrzyma Słowak. Można przyjmować zakłady, ale jest jeszcze za wcześnie na wiążące wypowiedzi. Zawsze o nagrodach informujemy dopiero w czasie Gali Finałowej w Sanockim Domu Kultury.
Wkrótce informacja będzie także dostępna na naszej stronie internetowej www.interpiano.pl
Międzynarodowe Forum Pianistyczne „Bieszczady bez granic” to tylko jeden z projektów realizowanych przez Podkarpacką Fundację Rozwoju Kultury i pewnie macie już plany na najbliższe tygodnie i miesiące.
- Mamy przed sobą ogromne wyzwanie – projekt, na który przygotowywaliśmy się właściwie przez całe życie, to jest promocja muzyki polskiej, bo w tej dziedzinie mamy ogromne zaniedbania i można powiedzieć, że to jest wielki wyrzut sumienia dla wszystkich władz, które do tej pory były. Nikomu się nie chciało zrobić ani jednego kroku w tym kierunku.
Muzyka polska, która w XIX wieku była bardzo bogata, jest kompletnie zapomniana, co nie zdarza się w innych krajach. Podam dla przykładu Ukrainę, młody kraj, w którym wszyscy muszą grać muzykę ukraińską, podobnie jest u pozostałych naszych sąsiadów – Słowaków, Czechów, kraje skandynawskie, w których się hołubi swoich nielicznych kompozytorów.
Natomiast my nie wiemy, co w zasobach różnych archiwów muzycznych się znajduje, a może tam są genialne dzieła. Naszym obowiązkiem jest rozpocząć poszukiwania. Przed nami długa droga, ale trzeba rzucić kamyczek, który zamieni się w wielką lawinę.
Konkurs Muzyki Polskiej im. Stanisława Moniuszki w Rzeszowie będzie pierwszym wielkim krokiem, który sprawi, że powstaną wydania, nagrania muzyki polskiej, a w filharmoniach można będzie usłyszeć koncerty nie tylko Chopina, Szymanowskiego i Paderewskiego. Jeżeli my zaczniemy promować polską muzykę, to jestem przekonany, że następne pokolenia będą to kontynuować.
Aktualnie powstaje także mnóstwo nowych utworów, które także powinny być wykonywane.
- Z tym jest o wiele łatwiej, bo muzyka współczesna jest dobrze promowana i często wykonywana. O nią nie należy się specjalnie martwić. Martwię się o tych, którzy już sami bronić się nie mogą, a ich dzieła i wiadomości o ich działalności są trudno dostępne. Przed nami wielka praca dla wielu muzykologów i archiwistów. Ich praca przypomina, i często podobna jest do poszukiwań detektywów, bo szukają wśród ogromu nut czegoś cennego i pięknego.
Mamy realne szanse na zrealizowanie Europejskiego Festiwalu Akademii Muzycznych. To niezwykle wartościowy i cenny projekt, bo konsoliduje uczelnie na ich poziomie i nie chodzi tutaj o władze, tylko uczelnie. Chciałbym, aby było to forum promujące uczelnie, które pokazują swoje możliwości, co mają do zaoferowania, a studenci – podobnie jak publiczność, przychodzą, oglądają i mogą sobie wybierać, gdzie chcą i warto studiować, bo Europa robi się jedna i każdy może wybrać kraj, i ośrodek, w którym chce kontynuować naukę. Jednemu bardziej będzie się podobało w Amsterdamie, a komu innemu w Pradze, Budapeszcie, Berlinie czy Bydgoszczy.
Podkarpacka Fundacja Rozwoju Kultury ma wiele projektów, ale ja nie lubię dużo mówić o planach. Najlepiej mówić o tym, co już się wydarzyło, albo trwa.
Jutro nie będzie już czasu na rozmowę, ale dzisiaj można powiedzieć, że kończąca się edycja jest bardzo udana, liczna grupa uczestników pilnie pracowała pod kierunkiem wspaniałych mistrzów. Podczas koncertów w Sanoku, i innych miastach, sale były wypełnione. Może być Pan dumny.
- Tak, to wszystko bardzo cieszy, a najbardziej fakt, że młodzież przyjeżdża na Forum do Sanoka i jest przekonana, że wiele może zyskać. Dajemy im wiedzę, fantazję, kreatywność i staramy się o dobrą atmosferę. To wszystko jest bardzo cenne, potwierdza słuszność wybranej drogi i pozwala nam z optymizmem patrzeć w przyszłość.
Z prof. Jarosławem Drzewieckim, znakomitym pianistą i pedagogiem Akademii Muzycznej w Bydgoszczy oraz prezesem Podkarpackiej Fundacji Rozwoju Kultury rozmawiała Zofia Stopińska 7 lutego 2019 roku w Sanoku.
